Socialmediaprofielen kleuren paars uit protest tegen vrouwengeweld in Zuid-Afrika
21 november 2025 18:51
Op verschillende plekken in Zuid-Afrika is vandaag geprotesteerd tegen het toenemende vrouwengeweld in het land. Ook online is de actie overal zichtbaar. Aanleiding is de G20-bijeenkomst dit weekend in Johannesburg.
Op de G20 praten de negentien landen met de grootste economieën en de Europese Unie (EU) over de problemen in de wereld en hoe ze beter kunnen samenwerken om die problemen op te lossen. Women for Change, de ngo achter de landelijke protestbeweging, wil dat er meer aandacht komt voor een groot probleem in Zuid-Afrika: femicide en gendergerelateerd geweld.
Zolang vrouwen vermoord en verkracht worden, is het zinloos om over economische groei te praten, stelt Women for Change.
Gemiddeld 15 vrouwen
Zuid-Afrika heeft een van de hoogste femicidecijfers ter wereld: vijf keer hoger dan het gemiddelde. Elke dag worden er gemiddeld vijftien vrouwen vermoord. In Nederland wordt iedere acht dagen een vrouw vermoord omdat ze vrouw is. In de meeste gevallen is de dader de partner of ex-partner van het slachtoffer.
Ook misbruik, verkrachting en huiselijk geweld is in Zuid-Afrika een groot probleem. In 2020 registreerde de Zuid-Afrikaanse politie in één week tijd tweeduizend oproepen voor hulp in het kader van gendergerelateerd geweld.
'We zullen niet zwijgen'
Women for Change heeft vrouwen vandaag opgeroepen om niet te werken, naar school of universiteit te gaan of geld uit te geven. Met deze shutdown wilde de organisatie laten zien wat de economische en sociale impact is als vrouwen geen onderdeel zijn van de maatschappij.
Bij Union Buildings in Pretoria, de officiële zetel van de Zuid-Afrikaanse regering, werd vanmiddag vijftien minuten stilte gehouden. Elk minuut stilte stond symbool voor een van de vijftien vrouwen die dagelijks in Zuid-Afrika worden vermoord. Demonstranten droegen zwart kleding, als teken van rouw en verzet.
Op zo'n vijftien andere plekken in het land, zoals Kaapstad en Johannesburg, werd een zogeheten silent-lie-down georganiseerd. In de wijk Sea Point in Kaapstad deden volgens lokale media zo'n drieduizend vrouwen mee.
Zij droegen borden met teksten als 'Zuid-Afrika, wij zullen niet zwijgen'. Ook werd een doodskist meegedragen, "ter nagedachtenis aan de vrouwen en kinderen die nooit thuis zijn gekomen".
De protestactie Women's Shutdown van de G20 begon als sociale mediabeweging. De organisatie riep gebruikers van onder meer Instagram, TikTok en WhatsApp op om hun profielfoto vandaag paars te maken uit solidariteit met vrouwen in Zuid-Afrika. Er werd massaal gehoor aan gegeven.
Ook beroemdheden deden mee, onder wie de Zuid-Afrikaanse zangeres Tyla, presentatrice Bonang Matheba en actrice Pearl Thursi. Paars is gekozen omdat deze kleur symbolisch en historisch geassocieerd wordt met feminisme, kracht en gerechtigheid.
Op video's op sociale media reageren vrouwen met paarse hartjes of delen hun eigen ervaringen met huiselijk geweld. "We zijn niet alleen", schrijft een gebruiker.
Nationale crisis
Demonstranten willen dat de Zuid-Afrikaanse regering geweld tegen vrouwen als een nationale ramp erkent, zodat er meer gedaan kan worden om vrouwen te beschermen. Een online petitie daarvoor is door meer dan een miljoen mensen ondertekend. President Ramaphosa heeft gezegd dit te zullen doen.
Women for Change zei dat met deze stap "geschiedenis is geschreven" en dat de beweging de overheid gedwongen heeft "de waarheid onder ogen te zien". In 2019 heeft Ramaphosa gendergerelateerd geweld en vrouwenmoord al tot nationale crisis verklaard, maar sindsdien is er weinig veranderd.
De woordvoerder van Women for Change zegt tegen de BBC dat een deel van het probleem in Zuid-Afrika te danken is aan het "gebrek aan uitvoering van de wetten en transparantie" van de kant van de regering. Ze zegt dat "geweld geïntegreerd is in onze cultuur en in onze sociale normen."
'Identiteit verdachte moord op 17-jarige Lisa nog altijd niet bekend'
21 november 2025 18:42
Drie maanden na de arrestatie van de verdachte van de moord op de 17-jarige Lisa uit Abcoude is er nog altijd geen zekerheid over zijn identiteit. Ook wat hij over zijn komst naar Nederland zegt, hebben de rechercheurs nog niet kunnen controleren, schrijft het Parool.
Kort na de aanhouding van de verdachte zei het Openbaar Ministerie dat het niet was gelukt om met 100 procent zekerheid vast te stellen wie de man is, omdat hij geen identiteitspapieren heeft. Daar is nog weinig verandering in gekomen, blijkt uit verklaringen die hij heeft afgelegd. Misdaadjournalisten van het Parool kregen daar inzage in.
Geen familie, geen achternaam
De verdachte noemt zich 'Chris Jude' en zegt uit Nigeria te komen. Zijn familie kent hij niet, zijn achternaam kent hij niet en zijn geboortedatum weet hij niet. Volgens de datum die hij aanhoudt, zou hij nu 22 jaar zijn.
De verhalen die hij vertelt over een tragische jeugd en zijn reis naar Europa en uiteindelijk Nederland zijn eveneens niet of moeilijk te controleren. Details geeft hij niet, aldus de krant.
Wat 'Chris Jude' wel zegt is dat hij al voordat hij kon lopen in de stad Benin City is opgepakt en in een weeshuis is gestopt. Daar zou hij de naam Chris hebben gekregen.
Van weeshuis naar weeshuis
Omdat hij onhandelbaar gedrag vertoonde, zou hij van het ene naar het andere weeshuis zijn verhuisd. Het laatste weeshuis zou in het noordwesten van Nigeria hebben gestaan.
Vandaar zou hij via Niger en Algerije en/of Libië per vrachtwagen naar Tunesië zijn gereisd. Daar zou hij in een opvanghuis zijn tweede voornaam - Jude - hebben gekregen en een geboortedatum: 14 februari 2003.
Vanuit Tunesië zou hij als bootvluchteling op het Italiaanse eiland Lampedusa zijn terechtgekomen. Ook daar hebben de rechercheurs geen bevestiging over gekregen. Vast staat wel dat hij 21 juni dit jaar opdook bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. Daar is hij geregistreerd.
Op een of andere manier is hij daarna in het asielzoekerscentrum aan de Hogehilweg in Amsterdam-Zuidoost terechtgekomen. Er gaan verhalen dat hij 's nachts vaak op op pad ging, schrijft de krant.
Weesperzijde
In de nacht van 14 op 15 augustus maakte een vrouw een wandeling langs het water van de Weesperzijde, toen ze door de verdachte werd aangesproken. Hij pakte haar vast, sleepte haar mee en verkrachte haar.
Op 20 augustus vonden agenten de 17-jarige Lisa uit Abcoude in een water bij de Holterbergweg in Duivendrecht. Ze was met messteken gedood. Het was haar nog gelukt om 112 te bellen, maar de agenten kwamen te laat.
Dinsdag staat 'Chris Jude' voor de rechter in de eerste pro-formazitting in deze zaak. Hij spreekt de beschuldigingen niet tegen, maar zegt zich er niets over kan herinneren. Hij heeft dan ook geen bekentenis afgelegd, aldus de krant.
Het onderzoeksteam heeft sterke aanwijzingen dat de verdachte ernstige psychische stoornissen heeft. Hij zal zo snel als mogelijk voor observatie in het Pieter Baan Centrum worden opgenomen.
Eerste week formatieteam D66 en CDA voorbij, gewerkt aan 'verrassende agenda'
21 november 2025 18:37
"Er is zeker vooruitgang geboekt", verzekerde D66-leider Jetten vrijdagmiddag na afloop van een dag gesprekken in de werkkamer van formateur Buma in de Tweede Kamer. "De urgentie staat goed bij ons op het netvlies", zegt CDA-leider Bontenbal. En informateur Buma zegt ook die "urgentie" te voelen.
De eerste echte week van de kabinetsformatie zit erop en de boodschap van het informatieteam is duidelijk: er is hard 'aan de inhoud' gewerkt om een 'gezamenlijke positieve agenda' te maken, zoals verkenner Koolmees aan D66 en het CDA geadviseerd heeft. "We gaan richting geven, een stip op de horizon", zegt Jetten. "Anders blijf je maar hangen in wie met wie wil regeren."
Thema's
Deze week spraken Jetten, Bontenbal en Buma tientallen uren met zo'n dertig experts van ministeries, planbureaus en maatschappelijke organisaties; mensen die weten wat er speelt. Elke dag stond een groot thema centraal: migratie, wonen, landbouw en stikstof, defensie en economie/klimaat.
Arrogant
Het zijn de grote thema's waar de Haagse politiek snel oplossingen voor moet vinden, maar ook onderwerpen waar - ook door uitgenodigde experts - de afgelopen jaren al heel veel rapporten en adviezen over geschreven zijn.
Toch vinden informateur Buma en de twee partijleiders het zinvol om hun adviezen opnieuw te horen. "Het zou arrogant zijn om als politicus te zeggen dat je alles al weet", verklaarde CDA-leider Bontenbal deze opzet.
Na afloop van de gesprekken lichtten sommige experts hun boodschap toe: zo pleitte de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 voor het behoud van de spreidingswet, vroeg Bouwend Nederland om kortere procedures en pleitten stikstofdeskundigen voor meer geld, tempo en helderheid om het probleem aan te pakken. De NAVO-stafchef wees op het belang van extra defensie-investeringen richting 3,5 procent van het bbp, een lijn waar D66 en CDA al voor openstaan.
Bontenbal en Jetten hebben niet alleen geluisterd, maar werken intussen aan een basisdocument dat over twee weken af moet zijn. Jetten wil een stuk maken waarin "knopen worden doorgehakt" over oplossingen voor grote problemen.
Jetten en Bontenbal gaan volgende week al met andere partijen praten, hoewel het stuk nog niet af is. Het zijn ook geen onderhandelingen, maar alleen gesprekken, met wie is nog niet bekendgemaakt. Buma, die er zelf niet bij zal zijn, spreekt van een goed plan. "Om echt af te tasten: hoe sta je erin en hoe denk je samen te kunnen werken."
De kans bestaat dat het basisdocument, die gezamenlijke positieve agenda, gezien wordt als een 'herenakkoord' van Jetten en Bontenbal. Voor andere partijen, bijvoorbeeld VVD, GroenLinks-PvdA of JA21, zou het dan lastig zijn om nog aan te haken. Tekenen bij een kruisje willen ze niet.
Jetten erkent dat er na 9 december weer opnieuw onderhandeld zal worden. Maar hij hoopt ook dat ze zo'n "verrassende agenda" neerleggen met duidelijke keuzes "dat de rest hier enthousiast van wordt."
Zover is het voorlopig nog niet. Maandag praten ze over de begroting en hoe de mogelijke voorstellen betaald zullen worden. Dinsdag staan weer experts op de agenda en daarna wordt er verder geschreven. Wanneer er een nieuw kabinet zit, daar durft nog niemand een voorspelling over te geven.
Blijft DigiD veilig of worden we kwetsbaar als Solvinity in Amerikaanse handen komt?
21 november 2025 18:31
Hoe veilig zijn kritieke overheidsdiensten als DigiD straks nog? Er is onrust ontstaan in de Tweede Kamer nu een Amerikaanse cloud- en infrastructuurbedrijf op het punt staat om eigenaar te worden van Solvinity, een bedrijf dat essentieel is voor de toegang tot DigiD.
Deskundigen beamen dat we zeer kwetsbaar zijn door de afhankelijkheid van deze Amerikaanse clouddiensten. Vijf vragen en antwoorden.
Wat doet Solvinity?
Solvinity biedt een 'betrouwbare en veilige IT-omgeving voor bedrijven', valt te lezen op de website van het bedrijf. Het levert de infrastructuur waar DigiD op draait. Daarmee is het als het ware de snelweg waar de gegevens overheen gaan. Via die snelweg vragen we paspoorten en toeslagen aan, en kun je je pensioen inzien.
Tot welke gegevens heeft Solvinity toegang?
Volgens het ministerie van Binnenlandse zaken heeft Solvinity geen toegang tot de gegevens, maar beheert het bedrijf alleen 'de snelweg'. DigiD zelf geeft alleen toegang tot gegevens, vertelt Logius, de overheidsinstantie achter DigiD.
De gegevens over je inkomen, gezondheid en pensioen worden opgeslagen bij de overheidsinstantie die daarover gaat. De gegevens staan opgeslagen op Nederlandse datacentra van de overheid, benadrukt Logius.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken gaan de gegevens versleuteld over die 'snelweg' en kan Solvinity niet met alles meekijken.
Volgens Solvinity voldoet de nieuwe Amerikaanse eigenaar ook aan de vereisten voor veilige IT-dienstverlening voor de overheid, maar wil die vanwege de vertrouwelijkheid geen vragen beantwoorden over de exacte activiteiten voor hun opdrachtgevers.
Wat zijn de risico's?
Het risico zit 'm vooral in het mogelijk blokkeren van toegang tot diensten als DigiD, zeggen deskundigen. Zo zou de Amerikaanse overheid sancties kunnen opleggen aan Nederland waar Amerikaanse bedrijven zich aan moeten houden, schetst technologiedeskundige Bert Hubert.
"Die schrijven dan bijvoorbeeld een brief waarin staat dat ze geen zaken meer mogen doen met Nederlandse instanties." Dit hebben we ook gezien toen Trump ingreep bij het Internationaal Strafhof in Den Haag met als gevolg dat de hoofdaanklager van de ICC geen toegang meer had tot zijn Microsoft-emailadres.
In het geval van Solvinity kan dat grote gevolgen hebben. Mocht zoiets gebeuren, dan kan je bijvoorbeeld niet meer inloggen met DigiD of op Mijnoverheid.nl. Dat betekent: geen belastingaangifte meer doen of een passpoort aanvragen. Het kan dus ontwrichtende gevolgen hebben, aldus Hubert.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt samen met de landsadvocaat en het ministerie van Economische Zaken uit te zoeken wat de exacte gevolgen zijn van de overname. Logius begrijpt dat er zorgen zijn over de afhankelijkheid van de Verenigde Staten en zegt onder meer te onderzoeken of Amerika zomaar de stekker eruit zou kunnen trekken.
Zijn er alternatieven?
Ja die zijn er, benadrukken deskundigen. Maaike Okano Heijmans van Clingendael, noemt Info Support. Dit cloud- en software bedrijf was ook een kandidaat om diensten te verlenen voor de gemeente Amsterdam, maar verloor de aanbesteding van Solvinity.
Hoogleraar Digitalisering aan de Open Universiteit Reijer Passchier heeft het over een Duits alternatief, Nextcloud. Het voordeel daarvan is dat het 'open source' software is. Dat betekent dat iedereen het op zijn eigen server kan gebruiken. "Als Nextcloud iets geks doet, kan je altijd nog terecht met diezelfde software bij een andere aanbieder" en dat maakt je een stuk minder afhankelijk.
Hubert benadrukt wel dat het niet al te makkelijk is om meteen over te stappen naar zo'n alternatief: "Het is niet: ik kocht altijd bij Albert Heijn en nu koop ik bij Jumbo, maar eerder alsof je altijd koffiecups van een specifiek merk kocht voor je machine en nu die cups er niet meer zijn, moet je ook wisselen van machine."
Kan overname voorkomen worden?
In theorie wel. Er zijn twee wetten die de overname zouden kunnen blokkeren. Als de overname gevoelig is voor onze nationale veiligheid moet het getoetst worden aan de wet Veiligheidstoets Investeringen Fusies en Overnames (Vifo) of de wet Ongewenst Zeggenschap Telecommunicatie, zegt een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken.
Al zal het kabinet daar heel voorzichtig mee zijn, vermoedt voormalig Europarlementariër Marietje Schaake, verbonden aan Stanford University. "In heel Europa wordt overdreven voorzichtig omgegaan met Amerika om Trump niet boos te maken", zegt Schaake. "We hebben met Nexperia gezien hoe hoog dit kan oplopen. Je moet goed kijken hoe je dit op een goede manier zou kunnen oplossen. Met het doel van soevereiniteit voorop."
Politie betrapt stropers in buitengebied Nuenen
21 november 2025 17:51
De politie heeft in het buitengebied van Nuenen in Noord-Brabant stropers op heterdaad betrapt. Ze hadden met een hond en wapens op hazen gejaagd, meldt Omroep Brabant.
De verdachten zijn twee mannen van 22 en 19 jaar uit Nuenen. Een derde verdachte, een 19-jarige man uit Frankrijk, kwam later in beeld.
Volgens de politie hebben milieuagenten en boa's samengewerkt om de stropers op te sporen. "Samen zijn er vele nachtelijke uren besteed aan het observeren. In het gras en de modder liggen om de stropers te betrappen." Dat resulteerde in deze "mooie vangst", zegt de politie.
Speciale lichtbakken
De politie zegt dat stropers gebruikmaken van speciale lichtbakken en zo de weilanden afspeuren naar reeën en hazen. Volgens de politie worden de dieren op brute en pijnlijke wijze gedood. "Dergelijke praktijken zijn wreed en in strijd met de wet.
10 jaar cel voor Britse oud-politicus in pro-Russisch omkoopschandaal
21 november 2025 17:34
De Britse oud-politicus Nathan Gill is veroordeeld tot 10,5 jaar cel in een pro-Russisch omkoopschandaal. Gill, de voormalige leider van de radicaal-rechtse partij Reform UK in Wales, heeft duizenden euro's aangenomen om pro-Russische uitspraken te doen.
Gill gaf eerder dit jaar toe dat hij in 2018 en 2019 geld had aangenomen van Oleh Volosjyn, een pro-Russische politicus uit Oekraïne.
In ruil daarvoor zou Gill pro-Russische toespraken houden in het Europees Parlement. In die tijd was hij Europarlementariër voor de eurosceptische partij UKIP en later voor de Brexit Party.
Ook deed Gill in ruil voor de steekpenningen pro-Russische uitspraken in Russischgezinde media. Volosjyn stuurde hem vooraf teksten toe die hij moest gebruiken. Volgens de Britse politie kreeg hij daarvoor zo'n 40.000 pond, omgerekend ruim 45.000 euro.
Moreel kompas
De rechter in Londen oordeelde dat Gill zijn morele kompas had verruild voor geld. "Als je je laat betalen om bepaalde dingen te zeggen, ben je niet oprecht", zei de rechter.
Gill werd in 2021 op het vliegveld van Manchester opgepakt toen hij op weg was naar Rusland. Op zijn telefoon vond de Britse politie bewijs dat hij de steekpenningen aannam.
De voormalige Europarlementariër was van 2014 tot 2020 lid van het Europees Parlement voor UKIP en de Brexit Party. Beide partijen werden toen geleid door Nigel Farage. In 2021 leidde Gill Reform UK Wales voor enkele maanden.
Correspondent Verenigd Koninkrijk Arjen van der Horst over de zaak:
"De zaak van Nathan Gill is uniek. Niet eerder werd een Britse politicus veroordeeld voor het aannemen van Russische steekpenningen om de propaganda van het Kremlin te verspreiden. Toch zal het voor de Britse geheime diensten niet als een verrassing komen.
De commissie Inlichtingen en Veiligheid van het Lagerhuis concludeerde al in 2019 dat Rusland op clandestiene wijze de Britse politiek probeert de beïnvloeden. In 2022 stuurde de voorzitter van het Lagerhuis een brandbrief naar alle parlementariërs. Daarin hij waarschuwde voor buitenlandse lobbyisten die in opdracht van het Kremlin "actieve steun zoeken bij Britse politici om de doelen van de Russische staat te ondersteunen".
Volgens de Britse inlichtingendiensten is dit onderdeel van de hybride oorlogsvoering van de Russen. Subtiele tactieken zoals het beïnvloeden van politici combineren ze met sabotage, vandalisme en brandstichting.
Eerder dit jaar veroordeelde een Britse rechtbank vijf criminelen die in opdracht van de Russische Wagner-groep een Londens pakhuis in brand hadden gestoken. In het pakhuis waren voor 120.000 euro aan hulpgoederen opgeslagen die bestemd waren voor Oekraïne.