Chips- en AI-strijd tussen VS en China verplaatst zich naar de datacenters
9 november 2025 08:40
China gaat het gebruik van buitenlandse chips verbieden in datacenters die zijn gebouwd met staatssteun. Dat meldt persbureau Reuters. Volgens het persbureau gaat de maatregel in met terugwerkende kracht. Datacenters in aanbouw die voor minder dan 30 procent af zijn, moeten hun buitenlandse chips eruit halen.
De maatregelen van Peking zijn een volgende stap in China's streven technologisch onafhankelijk te zijn. En daarvan zijn Amerikaanse techbedrijven de dupe. Zij voelen al geruime tijd de hete adem van China in de nek.
Minder Nvidia
Er geldt al jaren een Amerikaans exportverbod naar China op de meeste chips van Nvidia. In april legde de VS plots ook een exportverbod op voor Nvidia's H20 AI-chip, die het bedrijf nota bene speciaal heeft ontwikkeld voor de Chinese markt. Da verbod duurde niet lang: enkele maanden later werd het weer opgeheven.
Maar voor China was het hek al van de dam. De Chinese overheid vroeg z'n bedrijven om de Nvidia-chips links te laten liggen en waar mogelijk voor binnenlandse chips te gaan. Sommige techgiganten werd de inkoop van Nvidia-chips zelfs verboden. Dat verbod lijkt zich nu uit te breiden naar de datacentra.
Het is een gewaagde zet. Chinese chips lopen technologisch nog generaties achter op hun Amerikaanse tegenhangers en beschikken daardoor over aanzienlijk minder rekenkracht. Toch lijkt de Chinese overheid er vertrouwen in te hebben dat de eigen chips krachtig genoeg zijn om het groeiende aantal datacentra, en het alsmaar groeiende belang ervan, draaiende te houden.
Meer datacentra
Geen land ter wereld heeft zo veel datacentra en rekenkracht als de VS. Maar China is aan een opmars bezig. Vorig jaar keurde de Chinese overheid een plan goed voor de bouw van tien datacenterclusters. Een miljardeninvestering. Daarnaast kunnen datacenters die Chinese chips gebruiken ook rekenen op lagere elektriciteitskosten, een van de grotere kostenposten van datacenters.
Datacentra zijn van groot economisch en strategisch belang voor China. Ze vormen de ruggengraat van snelgroeiende sectoren als kunstmatige intelligentie, e-commerce en digitale communicatie. Tegelijk zijn ze een strategisch middel om de afhankelijkheid van buitenlandse technologie en markten te verkleinen en zo de technologische zelfredzaamheid van het land te versterken. Dat zijn kerndoelen van China's ontwikkelingsplannen.
Amerikaanse ontevredenheid
De beslissing van Peking om buitenlandse chips uit de datacentra te weren, komt op een moment dat de wereldwijde strijd om dominantie in kunstmatige intelligentie verder oploopt. In een recent interview met de Financial Times zei Nvidia-topman Jensen Huang dat China "de AI-race zal winnen".
Volgens Huang leiden de exportrestricties op geavanceerde chips ertoe dat China versneld inzet op binnenlandse innovatie. Daarnaast is hij kritisch over de regeldrift in het Westen, iets wat volgens hem de AI-innovatie afremt. En dat terwijl Peking regelgeving versoepelt en energiekosten voor datacenters verlaagt. Huang staat in die kritiek niet alleen.
Deze week riep ook topman Sam Altman van OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, de Amerikaanse regering opnieuw op om wettelijke belastingvoordelen uit te breiden. Het bedrijf wil dat ook AI-datacenters, serverfabrikanten en energie-infrastructuur daarvoor in aanmerking komen.
In een brief die OpenAI eind vorige maand al aan het Witte Huis stuurde, verwijst het expliciet naar China, dat "een voorsprong opbouwt in energiecapaciteit en infrastructuur die nodig is voor de volgende generatie AI-systemen".
Zelfvertrouwen
In China worden de oproepen van de Amerikaanse CEO's stilletjes aanschouwd. Honderden industrie-experts kwamen dit weekend samen op China's grootste jaarlijkse Wereldinternetconferentie in Wuzhen. Hooggeplaatste partijfunctionarissen en leiders van China's grootste telecom- en techbedrijven spraken het publiek vol zelfvertrouwen en trots toe.
Waar de sprekers tijdens de openingsceremonie over elkaar heen vielen over het creëren van een "geïntegreerde", "gezamenlijke" en "open" digitale toekomst, werd er met geen woord over de ontkoppeling met de VS gerept.
Wekdienst 9/11: NASA-missie naar Mars • Herdenking Kristallnacht met Duitse minister
9 november 2025 07:27
Goedemorgen! NASA lanceert vanavond een raket die twee satellieten richting Mars moet brengen en voor het eerst spreekt een Duitse minister bij de herdenking van de Kristallnacht in Amsterdam.
Eerst het weer: in het oosten kan nog wat lichte regen vallen. Vanuit het westen breekt op veel plaatsen de zon door en het wordt een zachte herfstdag, met 12 tot 14 graden.
Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten?
Wat heb je gemist?
Nog geen week na de vorige dodelijke orkaan, bereiden inwoners in de Filipijnen zich voor op een nieuwe orkaan: Uwan. De storm komt naar verwachting vanavond (rond 11.00 uur Nederlandse tijd) aan land. Meer dan 100.000 mensen zijn geëvacueerd uit de oostelijke en noordelijke regio's.
Het meteorologisch instituut Pagasa waarschuwt dat de orkaan zich heeft ontwikkeld tot een "super-orkaan" en dat de situatie op de eilandengroep Catanduanes levensbedreigend is. De nieuwe storm zou nog heviger kunnen zijn dan de orkaan van een paar dagen geleden. Die eiste van zeker 200 mensen het leven.
Ander nieuws uit de nacht:
En dan nog even dit:
Bij de klimaattop in de Braziliaanse stad Belém staat ontbossing hoog op de agenda. Maar hoeveel bos verdween er eigenlijk op aarde? NOS op 3 zocht het uit:
Fijne dag!
Gewonde na schietincident Rotterdam, twee verdachten aangehouden
9 november 2025 03:44
Bij een schietincident op het knooppunt Kralingseplein in Rotterdam is een vrouw gewond geraakt. De politie heeft twee mannen aangehouden.
Het slachtoffer is naar het ziekenhuis gebracht. De politie heeft niet bekendgemaakt hoe ze eraan toe is. Ook is onduidelijk of het slachtoffer en de verdachten bekenden van elkaar waren.
Op beelden is te zien dat de hulpdiensten een gedeelte van de weg op het knooppunt hadden afgezet. Er waren meerdere ambulances, een brandweerauto en politiewagens uitgerukt. Ook werd er met een helikopter gezocht.
Een auto is met een bergingsauto van de weg gehaald.
Filipijnen maken zich op voor nieuwe 'super-orkaan', 100.000 mensen geëvacueerd
9 november 2025 03:05
Nog geen week na de vorige dodelijke orkaan treffen inwoners van de Filipijnen voorbereidingen voor een nieuwe orkaan, Fung-wong. Die komt naar verwachting zondagavond lokale tijd (rond 11.00 uur Nederlandse tijd) aan land. Meer dan 100.000 mensen zijn geëvacueerd uit de oostelijke en noordelijke regio's.
Sommige dorpen zijn al overstroomd en hoge golven teisteren al de kust:
Het meteorologisch instituut Pagasa waarschuwt dat de orkaan zich heeft ontwikkeld tot een "super-orkaan" en dat de situatie op de eilandengroep Catanduanes levensbedreigend is. Ook veel andere gebieden lopen risico op overstromingen. Op sommige plekken is de stroom al uitgevallen.
De overheidsdiensten houden de komende dag in verschillende regio's hun deuren gesloten en dat geldt ook voor scholen.
Nog krachtiger
Fung-wong, die lokaal de naam Uwan draagt, zou nog krachtiger kunnen zijn dan de orkaan Kalmaegi van afgelopen week, waarschuwen de autoriteiten. Fung-wong haalt op dit moment windsnelheden van 185 kilometer per uur. Bij Kalmaegi ging het om 149 kilometer per uur.
Ook de golven kunnen hoger zijn. Bij de vorige orkaan werden er golven van 10 meter waargenomen. Dit keer wordt gewaarschuwd voor golven van 14 meter in sommige gebieden.
De inwoners van Catanduanes en andere laaggelegen gebieden werden gisteravond opgeroepen uit te wijken naar hogergelegen gebieden en zichzelf in veiligheid te brengen.
Orkanen gaan doorgaans gepaard met hevige regenval. In lagergelegen gebieden brengen mensen zichzelf in veiligheid:
Dinsdag werden de Filipijnen getroffen door orkaan Kalmaegi, die onder meer zware overstromingen veroorzaakte. Zeker 200 mensen kwamen daarbij om het leven. Meer dan honderd anderen zijn nog altijd vermist. Kalmaegi liet een spoor van verwoesting achter.
President Marcos Junior riep de landelijke noodtoestand uit vanwege de impact van de orkaan, maar ook vanwege de naderende nieuwe orkaan. Door de noodtoestand kan de overheid sneller noodfondsen inzetten, maar ook hamsteren van hulpgoederen tegengaan.
Het instituut voor Vulkanologie en Seismologie waarschuwde gisteren dat de zware regenval vulkanische modderstromen rondom vulkaan Mayon kan veroorzaken.
'Rusland brengt nucleaire veiligheid in gevaar door aanvallen kerncentralestations'
9 november 2025 01:38
Rusland heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag stations aangevallen die de twee Oekraïense kerncentrales van stroom voorzien. Dat zegt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Sybiha op X. Hij roept het VN-atoomagentschap IAEA op om in een spoedvergadering te reageren op de "onaanvaardbare risico's".
Er zijn geen meldingen dat de kerncentrales zelf te kampen hebben met storingen door de aanvallen.
Het waren doelgerichte aanvallen op de stations van de kerncentrales, volgens Sybiha. "Rusland brengt opzettelijk de nucleaire veiligheid in Europa in gevaar." Hij roept de internationale gemeenschap op om druk uit te oefenen op Rusland om deze "nucleaire chantage" te stoppen.
Het gaat om de kerncentrales in Chmelnytsky en Rivne. Het IAEA liet gisteren weten dat de twee kerncentrales hun elektriciteitsproductie hadden moeten verminderen door de aanval op een elektriciteits-onderstation dat "cruciaal is voor de nucleaire veiligheid".
Het is niet voor het eerst dat er aanvallen bij de kerncentrales zijn. De IAEA meldde in september dat er drones en geweervuur te horen waren in de buurt van de twee kerncentrales.
Eind vorige maand bezocht een team van het atoomagentschap een beschadigd station van een kerncentrale. "Aanvallen op het elektriciteitsnet van Oekraïne vormen een voortdurend gevaar voor de nucleaire veiligheid en beveiliging van alle nucleaire faciliteiten in Oekraïne", zei de directeur van de IAEA toen.
Vorige maand maakte een lokaal bestand het mogelijk dat er reparatiewerkzaamheden konden worden uitgevoerd bij de kerncentrale Zaporizja. Daar moesten beschadigde elektriciteitskabels worden hersteld. Zowel Oekraïne als Rusland beschuldigt de andere partij ervan om aanvallen uit te voeren op of bij het atoomcomplex.
De Oekraïense president Zelensky zei gisteren dat Rusland honderden drones en tientallen raketten had afgevuurd op energie-installaties en andere gebouwen in het land. Daarbij vielen meerdere doden.
Door de aanvallen zaten ook duizenden mensen zonder stroom en water. Inmiddels is het stroomnetwerk weer gestabiliseerd, zegt energieminister Hryntsjoek. Wel zullen de stroomonderbrekingen volgens haar de komende tijd aanhouden.
Zelensky riep de bondgenoten van zijn land op om met sancties te komen voor "elke aanval van Moskou op de energie-infrastructuur, bedoeld om gewone mensen te treffen voordat de winter begint".
De Russische gouverneur Gladkov van de regio Belgorod meldt op Telegram dat er zo'n 20.000 inwoners in de regio zonder stroom zitten na een Oekraïense aanval. Er zouden geen slachtoffers gevallen zijn.
Drie doden door hoge golven op Tenerife, 'onder wie Nederlandse vrouw'
9 november 2025 01:05
Op het Spaanse eiland Tenerife zijn zeker drie mensen om het leven gekomen nadat ze waren meegesleurd door onverwacht hoge golven. Volgens de lokale krant El Día is onder de slachtoffers een Nederlandse vrouw van 79 jaar.
De slachtoffers vielen gisteren op verschillende plekken. De Nederlandse vrouw zou aan het einde van de middag zijn omgekomen bij de haven van Puerto de la Cruz. Bij dat incident raakten ook negen mensen gewond. Zij zouden vanaf de kant door een hoge golf de zee in zijn getrokken.
Iets soortgelijks gebeurde bij La Guancha, bij Granadilla en bij Anaga. Dat kostte volgens El Día onder meer het leven aan een 43-jarige Spanjaard en een onbekende andere man. Ook hier raakten meerdere mensen gewond, onder wie een aantal Franse toeristen.
De autoriteiten van de Canarische Eilanden hadden gewaarschuwd voor hoge golven. Bronnen zeggen tegen El Día dat de Franse toeristen een afzetting hadden genegeerd die daar was geplaatst om gevaar aan te geven.
In de video hieronder is te zien hoe een groepje mensen wordt meegesleurd door de hoge golven:
De hulpdiensten roepen mensen op om niet tot het einde van de pier of golfbrekers te lopen en om niet stil te staan om foto's en video's te maken van de golven.