Rusland en VS spreken in Abu Dhabi over plan voor Oekraïne
25 november 2025 10:34
Vertegenwoordigers van de Verenigde Staten en Rusland zullen vandaag in Abu Dhabi met elkaar spreken over plannen om de oorlog in Oekraïne te stoppen. De gesprekken volgen op de ontmoeting tussen de VS en Europese landen in Genève, afgelopen weekend.
Woordvoerder Dmitri Peskov van het Kremlin zei dat hij "niets te zeggen" heeft over de ontmoeting in de Verenigde Arabische Emiraten. Volgens hem heeft Moskou nog geen bijgewerkt plan ontvangen. "Op dit moment hebben we alleen het Amerikaanse plan ontvangen. Wij geloven dat dit een zeer goede basis is voor onderhandelingen."
In het oorspronkelijke 28-puntenplan, gepresenteerd door de VS, staat onder meer dat Oekraïne de gehele Donbasregio moet afstaan, langeafstandswapens moet inleveren en de eigen krijgsmacht flink moet uitdunnen.
Belangrijke verschillen
Europa kwam dit weekend met een tegenvoorstel. De voornaamste verschillen tussen de twee plannen zitten 'm in de beperking van de Oekraïense strijdkrachten en het opgeven van grondgebied. Europa wil het Oekraïense leger minder inkrimpen en niet de hele Donbas afstaan, maar als uitgangspunt voor de onderhandelingen de huidige gevechtslinie nemen.
Rusland noemde dat Europese plan "totaal niet constructief" en daarom voor de Russen onwerkbaar.
Toch ziet Rusland in de toekomst wel een rol voor Europa weggelegd, zei Peskov. Volgens hem is het onmogelijk om te spreken over veiligheid in Oekraïne zonder deelname van Europa. "Op een gegeven moment zal hun deelname noodzakelijk zijn."
Westerse veiligheidsgaranties voor Oekraïne zijn voor Rusland altijd een heikel punt geweest. Zo wil het land niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO en dat er geen westerse vredestroepen in Oekraïne worden gelegerd.
Coalition of the willing
Digitaal komt vandaag ook de zogeheten coalition of the willing bij elkaar. De groep Europese landen, waaronder Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, zullen spreken over de situatie in Oekraïne en het plan om de oorlog daar te stoppen.
Op de Franse radio benadrukte de Franse president Macron nogmaals dat het van belang is dat Oekraïne veiligheidsgaranties krijgt. Hij noemt het 28-puntenplan van Trump een goed initiatief, "maar dit is alleen acceptabel voor de Russen". Macron wil een plan waarmee ook Oekraïne en Europa kunnen leven. "We willen vrede, maar we willen geen vrede die in feite een capitulatie is."
Problemen met rioolwaterzuivering in Brabant: 'Wc liever niet doorspoelen'
25 november 2025 10:08
In Haps (Noord-Brabant) werkt de rioolwaterzuivering niet meer als gevolg van een stroomstoring. Bij de zuiveringsinstallatie wordt water van inwoners van de gemeente Land van Cuijk en een deel van de gemeente Maashorst gezuiverd.
Het waterschap vraagt inwoners van Land van Cuijk en de dorpen Zeeland en Odiliapeel om zo min mogelijk water te gebruiken en ook de wc zo min mogelijk door te spoelen. Volgens Omroep Brabant gaat het om zo'n 90.000 huishoudens.
Het leidingwater is gewoon veilig te gebruiken en ook te drinken, laat een woordvoerder weten.
Oorzaak onbekend
Omdat de zuivering niet werkt, stroomt het afvalwater nu tijdelijk in de Maas. Daarmee wordt voorkomen dat het niet-gezuiverde water straten en woningen vervuilt.
Het is nog niet bekend waardoor de stroomstoring is ontstaan. Netbeheerder Enexis probeert de storing op te lossen.
Omroep Brabant schrijft dat het terrein van de waterzuiveringsinstallatie wel onderliep met vervuild rioolwater. Het wordt schoongespoten door brandweerlieden in beschermende kleding.
Pensioenstrijd in Duitse coalitie, 'voortbestaan regering in gevaar'
25 november 2025 10:00
Onenigheid over pensioenregels heeft de Duitse regering van CDU/CSU en SPD in een diepe crisis gestort. Een groep jonge CDU/CSU'ers weigert in te stemmen met een omvangrijk pensioenpakket, dat vooral voor de sociaaldemocratische SPD belangrijk is. Deze week moet, na mislukte crisisgesprekken, een oplossing worden gevonden.
Als de rebellie slaagt, dreigt de regering van bondskanselier Merz al na een half jaar te vallen. Bärbel Bas, SPD-leider en minister van Sociale Zaken, zegt dat CDU/CSU'ers de coalitie in gevaar brengen. Ze waarschuwt voor grote onrust als het pensioenpakket wordt afgewezen. Voortaan zal geen enkel compromis tussen de coalitiepartners meer door de Bondsdag worden geloodst, klonk het dreigement van Bas.
Niemand is gebaat bij een kabinetsval, maar tegelijk is niemand bereid te bewegen.
'Ondraaglijke last'
Het gaat om een breed pakket aan plannen, waaronder een belastingvoordeel voor wie langer doorwerkt (een CDU-wens) en een pensioenverhoging voor een bepaalde groep mensen met kinderen (een CSU-wens). De onenigheid richt zich op het pensioenkroonjuweel van de SPD: het minimumpensioen voor langere tijd vastzetten op 48 procent van het gemiddelde loon.
Dat is onacceptabel voor de Junge Union (JU), een groep van achttien jonge CDU/CSU-Bondsdagleden. De maatregel zou de komende jaren zo'n 120 miljard euro kosten, "een ondraaglijke last op de schouders van de jongere generatie" volgens de JU. Vooraanstaande economen zijn het daarmee eens.
De coalitie leunt op een krappe meerderheid van twaalf zetels. De JU-stemmen zijn dus doorslaggevend. Volgens Duitse media zijn ook 'oudere' CDU/CSU'ers bereid tegen te stemmen. De politieke leiding van de christendemocraten wil vasthouden aan het pensioenplan, om loyaal te zijn aan de SPD.
Gezag Merz wankelt
Het lukt bondskanselier Merz niet om de rijen gesloten te houden. Op de partijdag van de JU werden aanvallen op hem ondersteund door luid applaus. Zijn felle verweer, met woorden als "wees constructief en zeg niet alleen dat het niet gaat", heeft de jongeren verder van hem vervreemd. Pijnlijk, want de JU gold juist als zeer loyale steunpilaar van Merz.
Het gezag van Merz wankelt. Zijn eigen minister van Economische Zaken Reiche zegt openlijk dat de jongeren gelijk hebben. CSU-leider Söder spreekt eveneens van "goede argumenten" en keert zich tegen "beleid ten koste van de jongere generatie". De leider van de linkse vleugel binnen de CDU bekritiseert openlijk "de blunderreeks" van Merz.
De jongeren graven zich in. Zij blijven erbij dat zij een plan op inhoud mogen beoordelen. "Ons kan niet worden opgelegd dat een wetsvoorstel van een minister zonder discussie wordt goedgekeurd", aldus JU-voorzitter Johannes Winkel. Alle mogelijke toezeggingen aan de JU, zoals een zetel voor jongeren in de pensioencommissie, zijn afgewezen, meldt Der Spiegel.
Ook de SPD is weinig compromisbereid. Het pensioendossier is cruciaal voor de partij, die sterk leunt op de oudere kiezer. Ook vinden de sociaaldemocraten dat zij al veel hebben 'weggegeven' aan de CDU/CSU, bijvoorbeeld door strenge asielregels goed te keuren.
Geen alternatieven
De coalitie van CDU/CSU en SPD trad in mei aan met de belofte van stabiliteit. Het zou de "laatste kans van het politieke midden" zijn; anders zou extreemrechts zegevieren. In de praktijk wordt de ene ruzie door de andere opgevolgd. Er was onenigheid over de dienstplicht, de energierekening en de uitkeringen. Ook de benoeming van rechters voor het constitutioneel hof, getorpedeerd door CDU/CSU, leidde tot een politieke krimi.
Een alternatieve oplossing is er niet. Uitstel is geen optie, omdat het pakket op 1 januari moet ingaan. Het pensioenplan door de Bondsdag loodsen met de oppositie gaat evenmin: beide partijen weigeren met de rechts-extremistische AfD samen te werken. Voor de CDU/CSU is leunen op Die Linke eveneens uitgesloten.
Volgens Duitse media fantaseren CDU/CSU'ers in eigen kring over een minderheidsregering zonder de SPD. Ook zou Merz gedreigd hebben met een vertrouwensvraag, schrijft nieuwsmedium The Pioneer. Merz zou de dissidenten kunnen disciplineren, door zijn lot te koppelen aan goedkeuring van het pensioenplan. In 2001 paste toenmalig bondskanselier Schröder deze riskante zet succesvol toe. Een laatste redmiddel, dat ook verkeerd kan uitpakken voor Merz.
Deze week staan verschillende overleggen gepland om tot een oplossing te komen. Ook het begrotingsdebat van vandaag en het debat met de bondskanselier morgen zal door dit onderwerp worden gedomineerd, maar niemand lijkt te weten hoe het verder moet.
Ongelijkheid ook zichtbaar in de mond: hoe rijker, hoe beter het gebit
25 november 2025 09:41
Hoe rijker de Nederlander, hoe beter zijn mondgezondheid, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Theoretisch opgeleide Nederlanders en mensen met een hoog inkomen hebben een gezonder gebit dan mensen met een lager inkomen en praktisch opgeleiden. Ze gaan ook vaker naar de tandarts of mondhygiënist en poetsen vaker hun tanden.
Driekwart van de Nederlanders poetst elke dag twee keer, zoals aanbevolen. Bijna een kwart poetst dagelijks één keer en 2 procent poetst niet elke dag. Nederlanders met minder geld zeggen niet naar mondzorgverleners te gaan vanwege de hoge kosten.
Een compleet gebit bij volwassenen bestaat uit 28 tanden en kiezen, exclusief de doorgaans vier verstandskiezen. Hoeveel echte tanden iemand heeft, hangt ook samen met zijn inkomens- en opleidingsniveau. Mensen met een hogere opleiding en met meer geld hebben vaker twintig of meer eigen tanden of kiezen en minder vaak een kunstgebit. Zij hebben minder last van kiespijn of gaatjes en dus minder gebitsvervanging nodig.
Structurele ongelijkheid
De bevindingen van het RIVM zijn niet opvallend. De onderzoekers erkennen in hun rapport dat die overeenkomen met de bestaande wetenschap, maar hebben de cijfers toegespitst op Nederlanders. Het RIVM onderzoekt sinds 2023 de mondgezondheid in Nederland.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau waarschuwde dit jaar het kabinet al dat structurele ongelijkheid het welzijn en de gezondheid beïnvloedt. De welvaartskloof vertaalt zich in een gezondheidskloof, in dit geval wat betreft de mondgezondheid.
De onderzoekers willen meer informatie verzamelen over mensen die niet of minder vaak naar mondzorgverleners gaan, zodat ze het ministerie van Volksgezondheid beter kunnen adviseren om daar wat aan te doen.
'Vermiste' thoraschilden na 80 jaar teruggegeven aan joodse gemeenschap
25 november 2025 09:01
Een veilinghuis in Friesland heeft twee zilveren thoraschilden teruggegeven aan de joodse gemeenschap. Het gaat vermoedelijk om geroofde objecten die al tientallen jaren vermist waren, schrijft Omrop Fryslân.
Een juwelier had de zilverwerken met daarop twee leeuwen en een Hebreeuwse tekst in bezit. Volgens het veilinghuis had het niet veel gescheeld of de thoraschilden waren voorgoed verdwenen. "De juwelier liet een bak zien met verschillende objecten die klaarlagen om omgesmolten te worden, maar bij deze schilden had ik het idee dat het iets bijzonders kon zijn", zegt Haije Dijkstra van veilinghuis Ald Fryslân.
De thoraschilden zijn in de jaren 20 van de vorige eeuw gemaakt in Sneek en waren een cadeau van een joodse familie aan de synagoge in de stad. Waarschijnlijk dienden ze daar jarenlang als versiering voor de heilige tekst, de thora.
'Onverwacht emotioneel'
De joodse gemeenschap in Sneek bestaat niet meer, waardoor het veilinghuis contact opnam met de joodse gemeenschap in Leeuwarden.
Wel of geen roofkunst?
Het veilighuis liet onderzoek doen naar de oorsprong van de schilden. Hoewel niet met zekerheid vastgesteld kan worden dat het om roofkunst gaat, is dat wel waarschijnlijk.
In de Tweede Wereldoorlog werd joods bezit massaal geroofd door de nazi's. De synagoge in Sneek werd in 1944 verwoest door NSB'ers. Waardevolle spullen werden meegenomen door de bezetter.
"Het gaat om thoraschilden en daar waren er maar twee van. En er zijn ook twee teruggevonden, dus het is gerechtvaardigd om te zeggen dat dit de schilden uit Sneek waren", zegt Matthijs Graafland van de stichting Behoud Joods Erfgoed,
"Het was emotioneel, onverwacht emotioneel", zegt voorzitter Gerard Cohen over het terugkrijgen van het zilverwerk. Opperrabbijn Binyomin Jacobs kwam vanuit New York naar Leeuwarden voor de overdracht vanwege zijn banden met de provincie. Zijn grootouders woonden in Sneek en zijn moeder zat er ondergedoken.
Hoe de schilden uiteindelijk bij de anonieme juwelier terechtkwamen, is niet bekend. Cohen: "Ze hebben 81 jaar gezworven en je weet natuurlijk niet wat ermee is gebeurd, maar het is mooi dat we de schilden nu weer hebben."
Oud-prins Andrew verliest nu ook Noord-Ierse straatnaam
25 november 2025 08:53
Hij verloor al zijn huis en zijn titels, en nu verdwijnt de naam van de Britse oud-prins Andrew ook uit het straatbeeld van Noord-Ierland. Het bestuur van een gemeente daar vindt de naam niet meer gepast vanwege alle schandalen rond hem.
De Prince Andrew Way in Carrickfergus werd in 1986 zo genoemd om het huwelijk van Andrew met Sarah Ferguson te vieren. Nu hij in opspraak is geraakt door contacten met de veroordeelde pedoseksueel Jeffrey Epstein en beschuldigingen van kindermisbruik, zat de gemeente Mid and East Antrim ermee in de maag.
"Ik heb met veel mensen in die straat gesproken en zij vinden dat we hem niet meer zo moeten eren", zegt wethouder Skinner van de liberale Alliance Party. "Iedereen vindt echt dat hij de waarden van onze gemeenschap niet meer vertegenwoordigt." Een motie om de straatnaam te wijzigen, werd gisteren aangenomen door de gemeenteraad.
Elizabeth? Catherine?
Het is nog niet bekend wat de nieuwe naam wordt, maar het is de bedoeling dat er opnieuw een verwijzing naar het koningshuis komt. Er zijn al suggesties gedaan om er Queen Elizabeth Way of Princess Catherine Way van te maken, maar daar zal ook de bewoners nog naar gevraagd worden.
De gemeenteraad erkent dat de naamswijziging vervelend is voor bewoners en bedrijven aan de Prince Andrew Way. Zij moeten bijvoorbeeld hun briefpapier, bankgegevens en identiteitsbewijzen aanpassen. Toch noemt een ander raadslid het besluit "triest maar noodzakelijk".
Koning Charles ontnam prins Andrew dit jaar zijn titels, waardoor hij geen prins meer is, maar nu wordt aangeduide met Andrew Mountbatten Windsor. Ook dwingt zijn broer hem te verhuizen van het koninklijke landgoed Windsor naar een buitenhuis op het landgoed Sandringham.