Anti-coronaleuzen op geluidswal Zwolle blijven, 'weghalen kost veel geld'
08 mei 2024 12:54
De anti-coronaleuzen die al jaren op een geluidswal langs de snelweg A28 bij Zwolle staan, worden niet verwijderd. Rijkswaterstaat heeft daar geen plannen voor.
"Het kost erg veel geld om ze weg te halen. Bovendien zijn er geen klachten over binnengekomen", zegt Mirjam Adriaanse van Rijkswaterstaat bij Oost.
Vanaf 2020 werden vooral op de geluidswallen van de A28 bij Zwolle met grote letters veel protestleuzen gekalkt, zoals 'Het klopt niet, QR gaat te ver', refererend aan de QR-codes die in de coronacrisis werden ingevoerd als toegangsbewijzen, die weer waren gekoppeld aan een bewijs van vaccinatie of negatieve test.
Met het einde van de coronacrisis hebben de leuzen op de geluidwal hun actualiteitswaarde verloren, maar schoonmaken heeft voor Rijkswaterstaat geen prioriteit.
Een hoop gedoe
"Het weghalen van graffiti, want daar hebben we het feitelijk over, is een kostbare zaak", aldus woordvoerder Adriaanse. "De weg moet worden afgesloten, er moet een aannemer worden ingehuurd en dan nog het reinigen zelf. Kortom, een hoop gedoe. En dan hebben we het nog niet eens over de overlast voor het verkeer."
Wat het weghalen van de leuzen precies gaat kosten, kan Adriaanse niet zeggen. "Maar het zal niet goedkoop zijn."
Er is nog een reden om niet in te grijpen, legt ze uit: de verkeersveiligheid is door de leuzen namelijk niet in het geding. Dat is anders bij bijvoorbeeld spandoeken of vlaggen. "Die kunnen niet goed vastzitten en gaan wapperen. Dat leidt automobilisten af en dus halen we ze weg", zegt Adriaanse.
Dat de leuzen bij Zwolle worden vooralsnog dus niet verwijderd. Dat wil niet zeggen dat de graffiti voor altijd op de muur blijft staan. Adriaanse: "We bekijken het per geval. Maar teksten die oproepen tot geweld of waar mensen aanstoot aan kunnen nemen, zullen we sneller weghalen dan een liefdesverklaring."
Exclusieve Londense herenclub met leden als koning Charles gaat vrouwen toelaten
08 mei 2024 12:48
De zeer exclusieve Londense Garrick Club gaat vrouwen toelaten. De club bestaat nu nog volledig uit mannen en de ledenlijst is geheim. Wel is bekend dat de Britse koning Charles lid is, evenals ministers en bekende acteurs en zangers.
Het besluit is genomen nadat leden van de gentlemen's club verdeeld raakten over de afwezigheid van vrouwen. Leden als de muzikanten Mark Knopfler en Sting dreigden op te stappen als het gezelschap vrouwen bleef weigeren.
Dinsdag stemden de leden van de club in het Londense West End. Zestig procent was vóór het verwelkomen van vrouwen. Garrick Club is een van de laatste herenclubs die nog geen vrouwen toeliet. Het is nog niet bekend of er al vrouwen zijn die zich hebben gemeld om lid te worden.
'Verfijnde en hoogopgeleide mannen'
The Guardian publiceerde een deel van de geheime ledenlijst van de Garrick Club. Acteurs Damian Lewis en Benedict Cumberbatch staan erop, evenals oud-minister Oliver Dowden en de Britse cricketcommentator David Gower. Ook de gynaecoloog die prins George op de wereld zette, Marcus Setchell, mocht zich aansluiten bij de privéclub.
De Garrick Club werd in 1831 opgericht voor acteurs en "verfijnde en hoogopgeleide mannen". Dat gebeurde door een groep literairen onder de bescherming van de broer van de koning, de voormalige hertog van Sussex. De club werd vernoemd naar de acteur David Garrick (1717-1779). Een van de eerste leden was schrijver Charles Dickens.
In 2015 hield de herenclub ook al een stemming over het toelaten van vrouwen, maar die kreeg toen niet de meerderheid die nodig was. De tegenstemmers voerden als argument aan dat mannen zich anders gedragen als er vrouwen bij zijn. "Er is kameraadschap, geplaag en de wetenschap dat je alles kunt zeggen wat je wilt in een gelijkwaardige atmosfeer waarin niemand probeert een ander te imponeren", zo gaven ze aan.
Vrees voor apocalyps was in 1774 laatste 'duwtje' voor planetarium Eisinga
08 mei 2024 12:33
Het was de breed gedeelde vrees voor het vergaan van de wereld die de Friese amateurastronoom Eise Eisinga het laatste "duwtje" gaf om zijn wereldberoemde planetarium te bouwen. Dat zegt historicus en directeur van het planetarium Adrie Warmenhoven, exact 250 jaar nadat Eisinga had besloten in zijn huis in Franeker het planetarium te bouwen.
De angst voor een apocalyps was in 1774 enorm, zegt Warmenhoven tegen Omrop Fryslân. Vier planeten en de maan stonden in dat jaar dicht bij elkaar en dat kon volgens velen niets anders betekenen dan het einde van de wereld.
Warmenhoven: "Waarschijnlijk had Eisinga al langer het idee om zijn kennis te gebruiken om een mooi planetarium te bouwen. Dit was voor hem net het duwtje in de rug om te besluiten de mensen voor eens en altijd te laten zien hoe alles werkelijk in elkaar zit."
Het Eise Eisinga Planetarium is het oudste nog werkende planetarium ter wereld en een populaire trekpleister voor toeristen. Vorig jaar is het door Unesco uitgeroepen tot werelderfgoed. Maar de ontstaansgeschiedenis van het fraaie grachtenpandje in de binnenstad van Franeker is minder bekend.
"Precies 250 jaar geleden was een hele fraaie planeetsamenstand te zien", zegt Warmenhoven. Dat leidde tegelijk tot angst in de samenleving. "De aarde zou volgens sommigen de zon worden in geslingerd", aldus de directeur.
Zon- en maansverduistering
Eisinga zag alle commotie hoofdschuddend aan. Als amateurastronoom had hij veel kennis opgebouwd van de hemellichamen en wist hij dat het zo'n vaart niet zou lopen. Op zijn vijftiende was hij al met wis- en sterrenkunde bezig en op zijn zeventiende voorspelde hij zon- en maansverduisteringen, legt Warmenhoven uit.
Dus wist hij ook dat zo'n samenstand van planeten vaker voorkomt en geen negatieve gevolgen zou hebben. Dat wilde Eisinga graag uitleggen aan het grote publiek. Hij koos er uiteindelijk voor om dat letterlijk te laten zien en begon met de bouw van een planetarium in zijn woonkamer in 1774.
Zeven jaar later was hij klaar en opende hij het planetarium voor het publiek. "Iedereen mag vast in de agenda zetten dat over zeven jaar, in 2031, we groots vieren dat het planetarium 250 jaar lang echt open is", zegt Warmenhoven.
Toch gaat ook het 'jubileum' vandaag niet ongemerkt voorbij. Er is een lezing aan de Rijksuniversiteit Groningen en Omrop Fryslân maakte de documentaire Stjerrenacht, die komend weekeinde ook te zien is op NPO 2.
Jongen (16) overlijdt na steekpartij Helmond, verdachte (20) opgepakt
08 mei 2024 12:27
Een 16-jarige jongen die gisteravond werd neergestoken in Helmond, is vanochtend in het ziekenhuis aan zijn verwondingen overleden.
De politie heeft een 20-jarige man uit Helmond opgepakt als verdachte. Omroep Brabant meldt dat het gaat om een bekende van het slachtoffer.
Rond middernacht kreeg de politie de melding van de steekpartij. Agenten troffen de 16-jarige jongen zwaargewond aan op het Piet Blomplein in het centrum van de stad.
Gezien de ernst van de situatie moest de jongen ter plekke worden geopereerd door een traumateam. Een politieagent reed naar een ziekenhuis in de buurt om extra zakken bloed te halen. Kort daarop werd het slachtoffer overgebracht naar het ziekenhuis.
Ruzie ging vooraf
De 20-jarige verdachte stond vlak bij het slachtoffer toen hij werd opgepakt. "De Helmonder is ingesloten op het bureau en wordt vandaag verhoord", aldus de politie. "Het slachtoffer en de verdachte zijn bekenden van elkaar en we houden er sterk rekening mee dat een ruzie voorafging aan het steekincident."
Om meer duidelijkheid te krijgen over wat er precies is gebeurd, doet de politie vandaag ook buurtonderzoek.
In Gaza zoeken elke dag duizenden Palestijnen naar verdwenen familieleden
08 mei 2024 12:26
In Gaza zijn vele duizenden Palestijnen vermist. Ze liggen na Israëlische bombardementen nog onder het puin van hun huizen, zijn tijdens hun vlucht vermist geraakt of zijn gevangengenomen. Familie en vrienden weten vaak niet waar hun geliefden zijn, en stellen alles in het werk om te achterhalen om ze toch te vinden.
Bij de het Internationale Rode Kruis komen elke dag honderden telefoontjes binnen van Palestijnen die hun familie kwijt zijn. Bij de callcenters in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever registreerden hulpmedewerkers al ruim 7000 vermisten. Mogelijk zijn het er nog veel meer, omdat niet iedereen contact opneemt of er geen familie meer is om zich te melden.
Een van de vermisten is de 15-jarige Mohammed Fojo. De jongen ging in januari mee met twee vrienden om wat spullen in hun oude huis op te halen, zegt zijn vader Khamis tegen de NOS. "Hij zou een halfuurtje weg zijn en hij had zijn mobieltje mee." Maar zijn zoon kwam niet meer terug en was niet meer te bereiken. Khamis denkt dat hij onder het puin ligt, of is opgepakt door het Israëlische leger.
Khamis blijft na bijna vier maanden op straat rondvragen of iemand zijn zoon heeft gezien, of dat er in de buurt nieuwe lijken ontdekt zijn. Politieposten, begraafplaatsen, ziekenhuizen: er is geen plek waar hij nog niet is langsgeweest. De gegevens van Mohammed zijn bekend bij het Rode Kruis. De hulporganisatie heeft nog niks voor hem kunnen doen.
Dodenaantal
Volgens de autoriteiten in Gaza, die onder controle staan van Hamas, zijn bijna 35.000 mensen gedood door de Israëlische bombardementen of als gevolg van de oorlog, met name vrouwen en kinderen. Via dokters krijgen de autoriteiten in Gaza en de Westoever de namen, leeftijden en identiteitsnummers door van deze personen. De vermisten staan niet in deze lijsten en dus ligt het dodenaantal nog hoger.
De meeste mensen liggen nog onder het puin na bombardementen. Door de zware luchtaanvallen zijn door het hele gebied woonblokken met de grond gelijk gemaakt. Inwoners proberen slachtoffers met hun handen uit te graven, vaak zonder succes. Anderen zijn in de chaos van het vluchten hun familieleden kwijtgeraakt en hebben die nooit meer terug gevonden.
Uit beelden blijkt ook dat Palestijnen door drones of vuur van militairen gedood zijn, terwijl ze op verlaten plekken liepen of bij het uitdelen van voedsel. Bij de belegering van het Shifa- en het Nasser-ziekenhuis in de afgelopen maanden zijn honderden mensen verdwenen. Ze zijn mogelijk gevangengenomen en weggevoerd of liggen in een van de massagraven, die recent zijn ontdekt.
Moeilijk zoeken
De medewerkers van het Rode Kruis krijgen dagelijks "hartverscheurende verhalen" te horen van familieleden die de wanhoop nabij zijn, zegt woordvoerder Sarah Davies vanuit Nablus, op de bezette Westoever. "We weten van andere conflicten dat niet kou of honger het ergste is, maar de onwetendheid over waar je geliefde is en of diegene nog in leven is. Mensen willen een antwoord."
Voor het Rode Kruis is het bijna onmogelijk om verdwenen personen terug te vinden. Bijna iedereen is op de vlucht en mensen zijn moeilijk te bereiken, omdat verbindingen slecht zijn en Israël sinds oktober de elektriciteit heeft afgesloten. "We kunnen niet zelf op zoek gaan naar mensen en op deuren gaan kloppen", zegt Davies. "Niemand heeft nog een huisadres."
Hoewel de kans groot is dat Mohammed - de zoon van Khamis - onder een ingestort gebouw ligt of inmiddels niet meer zomaar te identificeren is, blijft zijn vader onvermoeibaar doorzoeken. "Toen ik de verwoesting zag op de plek waar mijn zoon was geweest, verloor ik alle hoop", zegt Khamis. "Als mijn zoon is overleden, wil ik hem begraven. Als hij al is begraven, wil ik weten waar hij is."
Kamerdebat over verkoopverbod van tabak aan jongeren stap dichterbij
08 mei 2024 12:24
Maatschappelijke organisaties die pleiten voor een verkoopverbod van tabak aan jongeren zijn een stap dichter bij hun doel: een debat hierover in de Tweede Kamer. Ze hebben ruim 40.000 handtekeningen verzameld voor hun burgerinitiatief Nicotinee. Deze hoeveelheid handtekeningen kan ervoor zorgen dat het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer komt te staan.
De initiatiefnemers willen onder meer dat consumenten steeds ouder moeten zijn om (elektronische) sigaretten en andere producten met nicotine te mogen kopen. Ze stellen voor om de leeftijdsgrens vanaf 2030 ieder jaar met één jaar te laten stijgen. Zo ontstaat er volgens hen uiteindelijk een generatie die niet meer rookt of e-sigaretten gebruikt. Nu moet je minimaal 18 jaar zijn om bijvoorbeeld sigaretten te mogen kopen.
Verder moet er volgens de organisaties, waaronder twee artsenorganisaties, een toezichthouder komen. Ze vinden dat nodig "omdat een aanzienlijk percentage kinderen ver onder de 18 jaar al vapet en rookt". Dat komt volgens hen onder andere "door tekortschieten van de handhaving van de leeftijdsgrens, het smaakjesverbod en het online verkoopverbod".
Het initiatief is in gang gezet door Stichting Rookpreventie Jeugd, Gezondheidskloof.nl, longartsenvereniging NVALT, internistenvereniging NIV en ConsumentenClaim. "We gaan ons initiatief aan de Tweede Kamer voorleggen", zegt longarts Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd. Volgens Stef Smit, directeur van ConsumentenClaim, is het "de hoogste tijd dat we onze kinderen beschermen tegen de kwalijke gevolgen van nicotine houdende producten".
Giftige metalen
Vorige week bleek nog uit nieuw Amerikaans onderzoek dat bij het gebruik van vapes, elektronische sigaretten, giftige metalen vrijkomen. Via het inhaleren komen die diep in de longen en daarna in het lichaam terecht. Dat er metalen vrijkomen bij het vapen werd al vermoed, maar hoeveel er in het lichaam terechtkomt was niet bekend.
Nederland zou in 2040 voor het eerst een generatie kinderen moeten kennen die niet rookt en ook nooit zal gaan roken. Die ambitie is vastgelegd in het Nationaal Preventieakkoord. Onder volwassenen zou het aandeel rokers dan niet meer boven de 5 procent mogen liggen. Zover is het nog lang niet. Zo valt onder andere de daling van het aantal rokers in Nederland tegen.
In het Verenigd Koninkrijk werd vorige maand een belangrijke stap gezet om tabak op termijn helemaal te verbieden. Het Britse parlement heeft ingestemd met plannen waardoor mensen die in 2009 of later zijn geboren geen sigaretten, shag en vapes meer kunnen kopen.
Nieuw-Zeeland was hard op weg om als eerste land ter wereld een verbod op de verkoop van sigaretten in te stellen. De wetgeving werd geïntroduceerd onder leiding van de progressieve oud-premier Ardern. Maar de nieuwe leider van het land, Luxon, zag het plan niet zitten. In februari veegde hij de wetgeving van tafel. Luxon gaf als reden aan dat hij vreest voor de opkomst van sigaretten op de zwarte markt en dat de staat daardoor belastinggeld misloopt.