Conflict China en Japan duurt voort, incident rond Senkaku-eilanden
2 december 2025 12:20
In wateren rond de betwiste Senkaku-eilanden, in de buurt van Taiwan, is het tot een confrontatie gekomen tussen schepen van China en Japan. De kustwachten van beide landen claimen dat de ander zich illegaal in het gebied bevond en dat ze elkaars vaartuigen het gebied hebben uitgejaagd.
Volgens de Chinese kustwacht was een Japanse vissersboot illegaal bij de Senkaku-eilanden, die ook door China worden geclaimd en door hen Diaoyu-eilanden worden genoemd. De Japanse kustwacht meldt dat twee schepen van de Chinese kustwacht rond de eilanden zijn onderschept omdat ze een vissersboot benaderden.
Wat er precies is voorgevallen wordt niet duidelijk, maar het lijkt een nieuwe escalatie in het conflict tussen China en Japan, dat draait om Taiwan. Taiwan wordt al decennia onafhankelijk bestuurd, maar China ziet het eiland als een afvallige provincie die desnoods met geweld onder gezag van de Communistische Partij gebracht moet worden. Dat is voor China een binnenlandse aangelegenheid waar andere landen zich niet mee moeten bemoeien. Japan ziet Taiwan niet als onafhankelijke staat, maar is tegen eenzijdige verandering van de huidige situatie.
'Militaire reactie'
Vorige maand zei de nieuwe Japanse premier Takaichi dat een eventuele Chinese aanval op Taiwan een militaire reactie vanuit Tokio zou kunnen betekenen. Dat stuitte op woede vanuit Peking. Takaichi spreekt zich nadrukkelijker uit over mogelijk militair optreden dan haar voorgangers, die zich doorgaans voorzichtiger uitdrukten over de situatie rond Taiwan.
Als reactie op de Japanse bemoeienis kwam China met een aantal economische drukmiddelen. Zo riep China zijn burgers op om niet naar Japan te gaan, wat binnen een paar dagen leidde tot annulering van een half miljoen vliegtickets naar Japan. Ook stopte China de import van allerlei Japanse producten en beklaagde Peking zich bij de Verenigde Naties over het "onacceptabele" gedrag van Japan.
Eilandjes
De Senkaku-eilanden vormen een onbewoonde eilandengroep in de Oost-Chinese Zee, in de buurt van Taiwan. Het grootste eiland is ongeveer 4 vierkante kilometer; dat is de helft van Rottumerplaat. De eilandengroep staat onder Japans bestuur, maar China zegt de eilandengroep in de 14e eeuw ontdekt te hebben en maakt er daarom aanspraak op.
Het geschil over de eilandjes komt bij vrijwel elk diplomatiek conflict weer bovendrijven. Vandaar dat het incident met de schepen rond het eiland vandaag ook binnen het Taiwan-conflict wordt geplaatst.
Tot nu toe werd de ruzie voornamelijk via economische en diplomatieke wegen uitgevochten. Zo werd onlangs nog een hoge Japanse ambtenaar naar Peking gestuurd om de boel te sussen, maar dat haalde weinig uit. Deze confrontatie op zee markeert een verdere escalatie van het conflict.
Correspondent Japan Anoma van der Veere:
"Het incident kreeg in Japan ruime media-aandacht en wordt door commentatoren onmiddellijk geduid als een bewuste poging van China om de grenzen van het toelaatbare op te rekken. Het is een tactiek die bekendstaat als salami slicing: door telkens net iets verder te gaan, probeert Peking de status quo langzaam naar structureel te verschuiven. In dit geval om Japan ertoe te bewegen zich militair afzijdig te houden bij een mogelijk conflict rond Taiwan.
Toch lijkt die druk in Japan averechts te werken. De voortdurende schendingen van Japanse territoriale wateren versterken onder de bevolking juist het gevoel dat de Chinese dreiging reëel is. Premier Takaichi's harde opstelling tegenover China, eerder nog omstreden, wint daardoor steeds meer aan steun, ondanks zorgen over de economische gevolgen en het risico op een militaire escalatie."
India verplicht veiligheidsapp op telefoons, zorgen over privacy
2 december 2025 11:49
De Indiase overheid heeft smartphonebedrijven de opdracht gegeven om een verplichte staatsveiligheidsapp te installeren op alle telefoons. De maatregel kan rekenen op kritiek van privacy-experts. Ook is de verwachting is dat fabrikant Apple niet akkoord zal gaan.
Volgens de regering is de app essentieel om "ernstige gevaren" voor de cyberveiligheid te bestrijden. Hij zou Indiërs beschermen tegen cyberdreigingen en moet hulp bieden bij het opsporen van gestolen toestellen. Sinds begin jaar zouden met de app al meer dan 700.000 telefoons zijn teruggevonden.
Het bevel dat op 28 november is uitgevaardigd, geeft smartphonebedrijven 90 dagen de tijd om ervoor te zorgen dat de overheidsapp Sanchar Saathi vooraf wordt geïnstalleerd op nieuwe toestellen. De app kan dan ook niet meer verwijderd worden door gebruikers.
Voor bestaande toestellen moet de fabrikant software-updates naar telefoons sturen. Dat schrijft het ministerie in een bevel naar fabrikanten. Het is niet openbaar, maar ingezien door onder meer persbureaus AP en Reuters.
Zorgen over privacy
"Dit is het begin. Dit is de overheid die kijkt hoe ver ze kunnen gaan", zegt digitale veiligheidsexpert Nikhil Pahwa tegen persbureau AP. "Zodra een overheidsapp verplicht is geïnstalleerd op onze toestellen, wat weerhoudt hen ervan om in de toekomst andere apps te verplichten? Die kunnen worden gebruikt voor surveillance."
Pahwa maakt zich zorgen dat de overheid de app in de toekomst gebruikt voor verdere surveillance. "Telefoons zijn onze persoonlijke ruimte. We willen de keus hebben erop te zetten wat we willen", aldus Pahwa. "De overheid ontneemt ons keuze."
Ook wordt verwezen naar een vergelijkbaar bevel dat in Rusland werd uitgevaardigd in augustus. Daarin stond dat de staatsberichtenapp MAX vooraf op telefoons geïnstalleerd moest worden.
Apple
Naar verwachting zal er ook weerstand komen vanuit technologiefabrikant Apple. Het bedrijf zou interne richtlijnen hanteren die het vooraf installeren van apps van derden op de toestellen verbiedt. Dit geldt ook voor apps van overheden. In het verleden heeft Apple soortgelijke verzoeken van overheden afgewezen.
"Er zal waarschijnlijk worden gezocht naar een middenweg in plaats van een verplichte voorinstallatie", zegt Tarun Pathak van marktonderzoeksbureau Counterpoint tegen Reuters. Zo zouden ze kunnen onderhandelen met het bedrijf over een optie om gebruikers te stimuleren de app zelf te installeren.
Smartphonegiganten Apple, Google, Samsung en Xiaomi hebben nog niet gereageerd op het bevel.
India is een van de grootste telefoonmarkten ter wereld met 1,2 miljard gebruikers.
Oud-staatssecretaris Michel van Hulten (95) overleden
2 december 2025 11:13
Oud-staatssecretaris Michel van Hulten is gisteren op 95-jarige leeftijd overleden, meldt zijn zoon aan persbureau ANP. De oud-politicus leed aan uitgezaaide prostaatkanker.
Hij was staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Den Uyl namens de Politieke Partij Radikalen (PPR), een partij die later opging in GroenLinks.
Van Hulten werd geboren in Batavia, het huidige Jakarta in Indonesië en studeerde sociografie aan de Universiteit van Amsterdam. In 1971 trad hij toe tot de Eerste Kamer, waarna hij anderhalf jaar later overstapte naar de Tweede Kamer. In 1973 werd hij staatssecretaris in het kabinet-Den Uyl.
Tachograaf
Als bewindspersoon voerde hij in 1974 de tachograaf in, toen nog een papieren kaart waarmee rij- en rusttijden van vrachtwagenchauffeurs worden geregistreerd. Dat leidde tot acties waarbij vrachtwagenchauffeurs het registratiekaartje doorscheurden, omdat werkgevers en chauffeurs zonder vast dienstverband het niet eens waren met de opgelegde arbeidsvoorwaarden.
Ook was Van Hulten verantwoordelijk voor de verplaatsing van het hoofdkantoor van de PTT, het huidige PostNL, van Den Haag naar Groningen. In 1979 verliet hij de landelijke politiek omdat hij zich niet kon vinden in de keuze voor Ria Beckers als fractievoorzitter van de PPR. Hij was het bovendien niet eens met de koers van de partij.
Vanaf eind jaren 70 werkte hij ruim tien jaar voor de Verenigde Naties in Mali, New York, Burkina Faso en Maleisië. Vanaf 1994 sloot hij zich aan bij verschillende partijen, zoals D66, de Partij van de Arbeid en de ouderenpartij 50Plus. Voor die partij stond hij in 2011 op de kandidatenlijst voor de Eerste Kamer.
In 2014 deed Van Hulten nog mee met de verkiezingen voor de Europese Parlementsverkiezingen voor ikkiesvooreerlijk.eu, maar de partij kreeg geen zetel.
Rusland claimt zege in Pokrovsk, maar 'timing is niet toevallig'
2 december 2025 11:02
Aan de vooravond van nieuwe gesprekken met de VS claimt Rusland de fel bevochten Oekraïense stad Pokrovsk volledig in handen te hebben. Oekraïne ontkent dat, en ook experts zetten vraagtekens bij de bewering van het Kremlin. Ze wijzen erop dat het claimen van de overwinning Poetin op dit moment bijzonder goed uitkomt.
Het Russische leger heeft beelden gepubliceerd van het centrale plein in de Oekraïense stad, waar de Russen al meer dan een jaar in een hevige strijd zijn verwikkeld. Te zien is dat militairen ongestoord een Russische vlag ontvouwen. Verder tonen dronebeelden het totaal verlaten en zwaar beschadigde stadscentrum. Het is niet te verifiëren wanneer de beelden zijn gemaakt, maar volgens Rusland was dat gisteren.
Kijk hier het propagandafilmpje:
Het Kremlin bracht ook een propagandavideo naar buiten waarin president Poetin deze ontwikkelingen te horen krijgt. Gekleed in camouflagekleding bezoekt hij een commandocentrum op een onbekende locatie, waar opperbevelhebber Gerasimov hem de update geeft, naar verluidt afgelopen zondag. "Onze troepen hebben de stad Krasnoarmejsk bevrijd", meldt hij, met de Russische naam voor de Oekraïense stad.
"Dit is een belangrijke ontwikkeling, we begrijpen allemaal hoe belangrijk", reageert Poetin. "Dit brengt een uitkomst dichterbij van de taken die we hadden aan het begin van de speciale militaire operatie." Poetin duidt de oorlog in Oekraïne nog steeds aan met die eufemistische Russische benaming.
Of de situatie echt zo gunstig is als de Russen voorspiegelen, valt te betwijfelen. Oekraïne biedt al maanden taai verzet in de stad en militaire experts zien de afgelopen dagen geen significante ontwikkelingen. Russische troepen hebben het grootste deel van de stad in handen, maar in de buitenwijken vinden nog steeds straatgevechten plaats.
De Oekraïense legereenheid in de stad herhaalde vanmorgen tegen persbureau Reuters dat er in het noordelijk deel van de stad nog wordt gevochten, net als de voorgaande weken. Ook president Zelensky, op bezoek in Parijs, ziet geen wezenlijke veranderingen. "Rusland heeft aanvallen uitgevoerd, maar geen succes geboekt. Er wordt zeker nog intensief gevochten in Pokrovsk en elders aan het front."
Rusland noemt dat achterhoedegevechten, maar toch schrijft ook het toonaangevende Institute for the Study of War in zijn jongste analyse nog geen bewijs te hebben gezien dat Russische troepen heel Pokrovsk in handen hebben. "Het Kremlin kan de verovering vroegtijdig hebben aangekondigd - zoals het eerder deed bij andere Oekraïense plaatsen - om de Amerikaans-Russische onderhandelingen in Moskou te beïnvloeden."
Later vanmiddag spreekt Poetin namelijk opnieuw met een Amerikaanse afvaardiging, onder wie toponderhandelaar Witkoff en Trumps schoonzoon Jared Kushner. Het is het eerste gesprek met de Russische leider sinds Oekraïne met Europese bondgenoten significante wijzigingen eiste in Trumps plan van 28 punten.
Ruslandcorrespondent Geert Groot Koerkamp:
"Het is ongetwijfeld niet toevallig dat de beelden van Poetins bezoek in militair tenue aan het commandocentrum op maandagavond werden verspreid, aan de vooravond van zijn gesprek met Witkoff. Ze onderstrepen nog eens wat Poetin al vaker heeft betoogd: dat het Russische leger overal gestaag oprukt en dat Oekraïne niet bij machte is die opmars te stuiten.
Poetin heeft eerder gezegd dat er wat hem betreft twee manieren zijn om de strijd te staken: Oekraïne moet de eigen troepen terugtrekken uit de Donbas. Gebeurt dat niet, dan zal Rusland dat met militaire middelen bewerkstelligen. Poetin heeft het daarbij steeds over de grote verliezen aan mensen en materieel die Oekraïne daarbij lijdt, maar rept met geen woord over de enorme verliezen aan Russische kant. Dat is niet echt een signaal van iemand die zegt: we gaan morgen met de Amerikanen aan de onderhandelingstafel zitten om zo snel mogelijk een eind te maken aan al deze ellende."
Twee weken geleden werd bekend kwam het plan van Trump naar buiten, met daarin voorstellen die verregaande concessies zouden vragen van Oekraïne. Daarin stonden schijnbaar een op een Russische eisen in als het opgeven van Oekraïens grondgebied, het beperken van de legermacht en een verbod op NAVO-lidmaatschap. In overleg met Europese leiders kwam Oekraïne daarna met een tegenvoorstel, waarin meer concessies van Rusland en Amerikaanse veiligheidsgaranties werden geëist.
Het Kremlin zal de geclaimde overwinning in Pokrovsk inzetten bij de ontmoeting met Witkoff vandaag om te beweren dat Oekraïne een verloren strijd voert en beter snel kan instemmen met Trumps 28-puntenplan, is de verwachting. Een uitgebreide reactie op het Europese tegenvoorstel ligt daarbij niet voor de hand: Kremlin-woordvoerder Pesvov liet gisteren al weten terughoudend te zullen zijn met commentaar.
"De megafoonstand is niet bevorderlijk voor succes, en daar zijn wij op uit. Dus we zijn niet van plan de discussie via de media te voeren."
Verwoeste stad
Voor de oorlog was Pokrovsk een stad met 60.000 inwoners, maar bijna de gehele bevolking is inmiddels gevlucht voor het oorlogsgeweld. De stad ligt volledig in puin door de aanhoudende gevechten.
Pokrovsk gold als een strategisch gelegen stad, als kruispunt in toevoerwegen naar het front. Een Russische overwinning hier zou ook een belangrijke stap zijn in de verovering van de Donbas, de Oekraïense regio die Poetin geheel in handen wil krijgen. Oekraïne heeft daarom alles op alles gezet om de Russische opmars hier te stuiten, met enorme verliezen aan beide zijden tot gevolg.
Stroomnet Brabant krijgt meer ruimte, goed nieuws voor bedrijven en woningbouw
2 december 2025 10:15
Het is netbeheerder Tennet gelukt om ruimte vrij te maken op het overvolle stroomnet in Noord-Brabant. Op het stroomnet komt de komende twee jaar 805 megawatt stroom bij, vergelijkbaar met een derde van de huidige elektriciteitsvraag van de provincie.
"Omdat het elektriciteitsverbruik in Brabant minder hard stijgt dan we eerder dachten, komt er ruimte vrij op het net die we nu kunnen gebruiken", zegt directeur netplanning Robert Kuik van Tennet bij Omroep Brabant.
De uitbreiding van het stroomnet is goed nieuws voor bedrijven die willen groeien of verduurzamen en voor de woningbouw. "Voor een provincie waar het net in 2022 vol zat, is dit een enorme opsteker. Zo kunnen we bedrijven helpen verduurzamen, woningen bouwen en economische groei mogelijk maken", zegt Kuik.
Versterken van netwerk
De netbeheerder werkt inmiddels op meer dan vijftig plekken in Brabant aan het versterken van het netwerk. In Geertruidenberg opent volgend jaar een extra transformator, goed voor 200 megawatt in West-Brabant. "Een jaar later plaatsen we daar nog een transformator bij en openen we een nieuw hoogspanningsstation in Tilburg. Daarmee komt er in Oost-, Zuid- en Zuidwest-Brabant nog eens 405 megawatt extra ruimte op het net", zegt Kuik.
Gedeputeerde van de provincie Noord-Brabant Bas Maes noemt de uitbreidingen een belangrijke stap. "Het helpt nog niet iedereen, maar energie is een basisbehoefte voor woningbouw en economische groei. We moeten blijven uitbreiden zodat steeds meer bedrijven en huishoudens aangesloten kunnen worden."
Werk aan de winkel
In het noordoosten van de provincie blijft de vraag naar stroom de komende jaren groter dan het netwerk aankan, benadrukt de netbeheerder. Die problemen zullen mogelijk niet voor 2033 opgelost zijn, omdat er eerst een nieuw hoogspanningsstation in Wijchen (Gelderland) moet worden gebouwd.
In West-Brabant kan Tennet meteen extra stroom beschikbaar stellen. Een deel daarvan gaat naar Enexis, de regionale netbeheerder, die nu uitrekent welke bedrijven hiermee geholpen kunnen worden. Ondernemers op de wachtlijst krijgen in februari bericht.
Kuik benadrukt dat bedrijven en huishoudens zelf kunnen helpen om overbelasting te voorkomen. "Spitsmijden blijft noodzakelijk. Wie stroom vooral buiten piekuren gebruikt, creëert ruimte op het net. Ook energiebesparing helpt de druk te verlagen."
Nederland wil Europees douanekantoor binnenhalen, maar er zijn meer kapers
2 december 2025 09:51
Om de stortvloed aan pakketjes uit China het hoofd te bieden, komt de EU met nieuwe regels voor de import van goedkope producten van buiten de EU. Essentieel onderdeel van die plannen: een nieuw op te richten Europees douaneagentschap.
Nederland hoopt het nieuwe douanekantoor, dat naar verwachting goed is voor zo'n 250 banen, naar Den Haag te halen. Maar de concurrentie uit andere landen is stevig. Nog acht kandidaten doen een gooi naar het agentschap: Frankrijk, Spanje, Portugal, Kroatië, Italië, Polen, Roemenië en België. Vanmiddag trapt Nederland zijn lobby af met een officiële presentatie van de kandidatuur op de EU-ambassade in Brussel.
Het nieuwe orgaan moet ervoor zorgen dat EU-landen controle krijgen over wat er allemaal de Unie binnenkomt en dat de douanes van de 27 EU-landen beter gaan samenwerken.
Te veel pakketjes
"Nederland is een logische vestigingsplaats voor de Douaneautoriteit", schreef demissionair staatssecretaris van Financiën Heijnen vorige week in een Kamerbrief. "Ons land beschikt over een Douane met internationale erkenning voor hun expertise."
Volgens de staatssecretaris is Den Haag geschikt vanwege de goede voorzieningen voor medewerkers, zoals huisvesting en internationale scholen. Daarnaast noemt hij de belangrijke logistieke rol die Nederland speelt binnen de EU: "Ongeveer een derde van alle goederen die de EU binnenkomen, gaat via de twee Nederlandse mainports: de Rotterdamse haven of luchthaven Schiphol."
Douanes worstelen met de enorme hoeveelheid pakketjes die via bestellingen op sites als Temu, AliExpress en Shein de EU binnenkomen. Volgens de Europese Commissie importeerden EU-burgers vorig jaar bijna 4,6 miljard laagwaardige producten (onder de 150 euro) via online bestellingen. Dat is een verdubbeling ten opzichte van het jaar daarvoor.
Ruim 90 procent van die producten kwam uit China. Veel van die producten voldoen niet aan de Europese kwaliteitseisen op het gebied van veiligheid en milieu. Nederlandse toezichthouders waarschuwden al dat het onmogelijk is om alle pakketten goed te controleren. Ook andere EU-landen ervaren die problemen.
'Hoeveelheid troep ongelooflijk'
Daarom komt de EU met nieuwe regels. Zo verdwijnt de vrijstelling van invoerrechten voor pakketjes onder de 150 euro. Daarbovenop wil de Europese Commissie nog eens 2 euro aan administratiekosten per verzending gaan rekenen voor het extra werk dat douaniers hebben aan de bergen pakketjes.
De hoop bij de EU is dat de heffingen ertoe leiden dat webwinkels grotere pakketten met veel dezelfde producten tegelijk gaan versturen in plaats van containers vol met verschillende kleine pakketjes. Dat is voor de douane veel makkelijker controleerbaar en leidt voor consumenten tot minder administratiekosten.
De Europese Commissie, de lidstaten en het Europees Parlement onderhandelen nog over die regels. Volgens Dirk Gotink (NSC), hoofdonderhandelaar namens het Europees Parlement, zijn Europese maatregelen tegen de pakketjesinvasie hard nodig. "De hoeveelheid troep die nu de EU binnenkomt is ongelooflijk", zegt hij. "Het zijn producten die maar een paar keer gebruikt worden en dan op de vuilnisbelt terechtkomen."
De nieuwe Europese douaneautoriteit moet een belangrijke rol spelen bij de aanpak van dit probleem. De douanes van de EU-landen werken op dit moment nauwelijks samen, zegt Gotink. "Bijna alles wordt nationaal geregeld."
Het agentschap gaat straks de data van alle binnenkomende pakketten in de EU verzamelen. Op die manier ontstaat een beter beeld van wat er wordt ingevoerd en kunnen douanes doelgerichter controles uitvoeren, legt Gotink uit. "Dan kan je gezamenlijke risicoanalyses maken en onze markt beter beschermen tegen partijen die proberen via iedere achterdeur hun rotzooi bij ons naar binnen te krijgen."
Uiteindelijk beslissen de lidstaten en het Europees Parlement waar het agentschap komt, maar over de procedure wordt nog onderhandeld. In 2017 haalde Nederland al het Europees Medicijnagentschap (EMA) binnen. Toen waren er maar liefst negentien kandidaatsteden. Het is nu aan Nederland om aan andere lidstaten en aan Europarlementariërs te bewijzen dat Den Haag de meest geschikte locatie is.