Interne mails: panelen in Margraten weggehaald uit angst voor Trump
11 december 2025 17:48
De panelen op de begraafplaats in Margraten met uitleg over de rol van zwarte Amerikaanse soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn daar weggehaald uit angst voor de regering-Trump. Het was geen opdracht vanuit het Witte Huis.
Dat blijkt uit interne e-mails van de zogenoemde American Battle Monuments Commission (ABMC) die alle 26 overzeese Amerikaanse begraafplaatsen beheert, waaronder Margraten. De mails zijn bij de Amerikaanse overheid opgevraagd door de Jewish Telegraph Agency.
Uit de mailwisseling blijkt dat ABMC-voorzitter Charles Djou op 19 maart ingreep in Margraten. Hij deed dat direct nadat president Trump een decreet uitvaardigde dat 'discriminerende gelijkheidsideologie' moest tegengaan. Elke verwijzing naar diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit werd door Trump verboden.
Djou schreef meteen een mailtje naar zijn staf om te benadrukken dat de ABMC aan dat decreet moest voldoen. Dat is opvallend, want de monumentencommissie viel niet onder het decreet van Trump.
Problemen
De commissievoorzitter wilde van zijn mensen weten of er in bezoekerscentra exposities waren die "voor problemen zouden kunnen zorgen". Het paneel in Limburg over het racisme waar zwarte soldaten in het leger én thuis mee te maken kregen, werd al snel genoemd en moest van Djou weg.
"Om boosheid van de regering te vermijden", schrijft Djou letterlijk in een mailtje. Op zijn minst totdat er "een nieuwe regering in 2029" is, voegde hij daar later aan toe.
Ook een tweede paneel, over een van de zwarte soldaten die meewerkte bij het herbegraven van de 8000 gesneuvelde militairen in Margraten, moest worden verwijderd.
Ophef groot
Het duurde tot november voordat NRC meldde dat de twee panelen waren weggehaald, maar de ophef was meteen groot.
Veteraan Robert Gray sprak over "totale ontering". "Het grootste deel van de begraafplaats is aangelegd door Afro-Amerikanen", zei hij. "Zij groeven de graven, hebben het merendeel van de soldaten begraven."
Hij wees erop dat zwarte soldaten in de Tweede Wereldoorlog niet alleen tegen het fascisme in actie kwamen. "Ze wilden ook rassengelijkheid in de VS, dat is waar ze voor vochten", aldus Gray.
Terughangen
De provincie Limburg riep de Amerikaanse ambassadeur in Nederland op om de informatiepanelen terug te hangen in het bezoekerscentrum van de begraafplaats.
Inmiddels is er in Limburg ook een onafhankelijk comité aan het werk dat zoekt naar een alternatieve gedenkplek voor de rol van zwarte soldaten, meldt L1 Nieuws.
Charles Djou is in april vertrokken als voorzitter van de ABMC.
FNV: buschauffeurs niet blij met gratis rit tussen Emmen en Ter Apel
11 december 2025 17:34
Buschauffeurs die rijden op de bus tussen station Emmen en het aanmeldcentrum in Ter Apel zijn niet tevreden met het besluit van hun werkgever Qbuzz en de gemeenten Westerwolde en Emmen om de rit gratis te maken. Dat zegt vakbond FNV. De gemeenten en Qbuzz kwamen tot het besluit omdat er op die lijn meerdere "impactvolle en zeer vervelende situaties voorgevallen zijn".
Bewoners van het aanmeldcentrum weigeren soms de ritprijs van 4,52 euro te betalen en vertonen probleemgedrag. Zo trapte een reiziger eerder dit jaar bijvoorbeeld de incheckpaal in de bus kapot, berichtte RTV Noord.
Volgens Qbuzz ging het om overlastgevende 'veiligelanders' uit het azc in Ter Apel. Dat zijn asielzoekers afkomstig uit landen die door de Nederlandse overheid als veilig worden beschouwd. Ze maken om die reden weinig kans op een verblijfsvergunning in Nederland.
'Overlast loont'
"We hebben van veel buschauffeurs gehoord dat zij het idee hebben dat overlast geven loont als je de rit gratis maakt", zegt Edwin Kuiper, bestuurder bij de ov-tak van de FNV. De nieuwe pendeldienst wordt georganiseerd door het ministerie van Justitie en Veiligheid, samen met de gemeenten en Qbuzz.
Een van de buschauffeurs die niet te spreken is over de nieuwe gratis buslijn is Dirk Visser. Hij werkt al zeventien jaar voor Qbuzz en reed vroeger op de lijnbus die asielzoekers naar Ter Apel brengt. "Toen zag ik veel mensen treiteren. Er ging ook wel eens een ruitenwisser of deur kapot."
Visser is bang dat de gratis busrit zal zorgen voor meer overlast in Emmen. "Hier hoopt het zich op." Hij verwacht bovendien dat andere reizigers nu ook gratis willen reizen. "Dan kan ik eigenlijk alleen maar zeggen: prima, ga maar zitten. Dat gaat natuurlijk niet, maar ik snap wel dat die vragen komen."
De gemeenten en Qbuzz kwamen eerder al, samen met de FNV, met andere oplossingen om de problemen met overlastgevers op te lossen. Zo werden er toezichthouders en boa's in de bus en op stations ingezet.
"Qbuzz en de gemeenten hebben niet hun best gedaan om het met dat extra toezicht echt op te lossen", zegt FNV-bestuurder Kuiper. "Er waren allerlei afspraken over, maar daar hielden de partijen zich niet aan. En dat terwijl de chauffeurs juist best tevreden waren over het extra toezicht."
Veiligheidsrisicogebied
De gemeente Emmen laat in een reactie weten juist heel erg in de weer te zijn met het vergroten van de veiligheid op het station. "Natuurlijk hebben we oog voor de veiligheid van chauffeurs. Qbuzz heeft in gesprekken met ons ook indringende voorbeelden geschetst."
Emmen deelde eerder al dat de gemeente probeert om van het stationsgebied een veiligheidsrisicogebied te maken vanwege de overlast. In dat soort gebieden mag de politie bijvoorbeeld vaak preventief fouilleren.
Volgens een woordvoerder van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, is het gratis maken van de busrit geen tegemoetkoming aan de overlastplegers. "Het is afhankelijk van hoe je er naar kijkt. Maar voor ons geldt: misdaad moet natuurlijk nooit lonen. Dit is voor ons vooral de manier om de buschauffeurs te ontlasten."
Westerwolde verwacht dat de maatregel tot een vermindering van incidenten zal leiden, maar pleit ook voor een blijvende oplossing. "Wij zouden veel liever zien dat de overlastplegers evenredig worden verdeeld over het land."
Qbuzz is het niet eens met de kritiek van de FNV dat de nieuwe maatregel laat zien dat overlast geven loont. "Het is geen beloning, maar een veiligheidsmaatregel in het belang van alle medewerkers en reizigers."
Het vervoersbedrijf merkt dat er "veel persoonlijke meningen zijn over hoe de veiligheid beter kan", zegt een woordvoerder. "Maar de eerdere combinatie van maatregelen bleek onvoldoende. Qbuzz zag het aantal incidenten en de ernst ervan toenemen en we gaan niet wachten op een volgend incident."
Overijssel deelt boetes uit omdat bussen te laat of helemaal niet komen
11 december 2025 16:49
De provincie Overijssel heeft vervoerders Arriva en EBS beboet omdat hun bussen vaak te laat of helemaal niet komen. Volgens afspraak zou maximaal 0,2 procent van de ritten mogen uitvallen. In de praktijk bleek de uitval vorig jaar 20 tot 28 keer hoger, waardoor reizigers vaak in de kou stonden.
Hoe hoog de boetes zijn, wil de provincie niet zeggen. Een woordvoerster zegt bij RTV Oost alleen dat het "niet om miljoenen euro's" gaat.
Provincies zijn in Nederland verantwoordelijk voor het regionaal vervoer. Zij geven concessies uit aan vervoerders die in principe tien jaar duren. Onderdeel van die concessies zijn afspraken over het aantal ritten en de routes, maar ook over de inzet van elektrische bussen.
Arriva en EBS, twee van de vervoerders in Overijssel, hebben zich niet aan die afspraken gehouden. Arriva, dat in Twente het busvervoer verzorgt, is beboet vanwege de grote uitval van bussen, maar ook voor het te laat aankomen van de bus.
Bovendien had Arriva beloofd schone elektrische bussen in te zetten, maar reden er in de praktijk ook nog vaak oude dieselbussen rond, constateert de provincie. Ook de Arriva-trein die tussen Oldenzaal en Zutphen rijdt kwam vorig jaar te vaak te laat. Daarvoor is de vervoerder eveneens beboet.
Reisinformatieschermen
In West-Overijssel rijdt EBS met elektrische bussen. Ook die vervoerder is beboet voor het te laat aankomen en de uitval van bussen vorig jaar. EBS kreeg bovendien een boete omdat de reisinformatieschermen in de bus niet altijd werkten.
De streekvervoerders beroepen zich bij de problemen op personeelstekorten en een hoog ziekteverzuim. Arriva wijst op aanloopproblemen bij de vervanging van de diesels door elektrische bussen. De nieuwe bussen bleken vaak niet goed opgeladen. Accu's liepen snel leeg door de kou. Ook bleek de dienstregeling aanvankelijk te krap.
"Er was sprake van een roerige start, waarna er een aantal moeilijke weken voor onze chauffeurs volgden. Dat vinden wij bijzonder spijtig", zei regiodirecteur Jieskje Hollander van Arriva eerder.
Miljoen euro
De problemen met de streekvervoerders in Overijssel zijn bepaald niet uniek in Nederland. In juli legde de provincie Friesland vervoerder Qbuzz een boete van een miljoen euro op, omdat er in het eerste kwartaal van dit jaar 1,47 procent te veel ritten uitvielen. Volgens Omrop Frysân bleek toen al dat de uitval in het tweede kwartaal nog hoger was.
In het noorden van Zuid-Holland besloot Qbuzz uit eigen beweging dit voorjaar om veel minder bussen te laten rijden zodat het aantal uitgevallen ritten omlaag ging, meldt Omroep West. Qbuzz was toen al meermalen op het matje geroepen door de provincie, ook omdat de vervoerder met diesels reed in plaats van met elektrische bussen.
Meer bussen
In grote delen van de provincie Utrecht neemt streekvervoerder Transdev komend weekeinde het busvervoer over van Qbuzz. "Het betekent dat we iets meer openbaar vervoer krijgen", zegt de Utrechtse gedeputeerde Van Schie bij RTV Utrecht. "Op frequente lijnen wordt intensiever gereden. In het buitengebied zijn er meer bussen beschikbaar."
Maar Transdev zelf zegt dat het niet gaat lukken om al het beloofde vervoer meteen aan te bieden. Transdev kampt, net als de collega-vervoerders, met een tekort aan bussen en mensen.
Bovendien lag Transbev tot gisteren in de clinch met Qbuzz over de overname van 69 elektrische bussen en laadpalen. De rechter zat gistermorgen zelfs al klaar voor een kort geding toen Transdev en Qbuzz in de wandelgangen van het gerechtsgebouw alsnog een akkoord bereikten. Het kort geding werd afgeblazen.
Stijgende lijn
Toch is er ook goed nieuws. Zo ligt de busuitval in Twente op dit moment bijna rond de maximumnorm van 0,2 procent, meldt de provincie. "Er is in 2025 een stijgende lijn in de verbeteringen en prestaties. Reizigers ondervinden minder hinder van een slechte uitvoering dan in 2024."
Amnesty: Hamas pleegde misdaden tegen de menselijkheid op en na 7 oktober
11 december 2025 16:44
Amnesty International beschuldigt Hamas van het plegen van misdaden tegen de menselijkheid, zoals uitroeiing, op en na 7 oktober 2023. Tot eind 2024 sprak Amnesty van oorlogsmisdaden bij de aanslagen in Israël. In een vandaag gepubliceerd rapport gaat de mensenrechtenorganisatie een stap verder.
Bij misdrijven tegen de menselijkheid zijn burgers stelselmatig, op grote schaal en opzettelijk het doelwit van aanvallen geweest. Aan de hand van interviews, analyse van beeldmateriaal en onderzoek via openbare bronnen zegt Amnesty dat dit nu is vastgesteld.
Behalve van uitroeiing spreken de onderzoekers ook van verkrachting, seksueel geweld, marteling, onrechtmatige gevangenschap en uithongering door Hamas. Het rapport van 173 pagina's lijkt vooral een bevestiging van wat er al bekend was geworden over de aanslagen.
'Alle gijzelingen onwettig'
Hamas heeft herhaaldelijk beweerd dat het niet betrokken was bij gerichte aanvallen op burgers en dat het ook niet de bedoeling was om die te gijzelen. De gewapende groepering stelde ook dat Israël verantwoordelijk was voor het doden van talloze Israëlische burgers op 7 oktober.
"Hoewel sommige burgers inderdaad zijn gedood door de Israëlische strijdkrachten, is het overgrote deel gedood door Palestijnse strijders", staat in het rapport. Verder beschouwt Amnesty alle 251 ontvoerde mensen als onwettig gegijzelde personen. De organisatie verwerpt daarmee de claim van militanten dat ontvoerde Israëlische militairen rechtmatig zijn meegenomen als krijgsgevangenen.
Israëliërs en buitenlanders
Bij de aanslagen werden meer dan 800 burgers gedood, onder wie zeker 36 kinderen. Nog eens 300 militairen, van wie een deel die dag buiten dienst was, werden omgebracht door gewapende Palestijnen.
Met name Israëlische joden werden het slachtoffer, maar ook Israëlische bedoeïen, buitenlandse studenten en arbeidsmigranten. Op een muziekfestival werd een bloedbad aangericht, evenals in kibboetsen en dorpen in de buurt van Gaza.
Twee jaar geleden maakte de NOS deze video over wat er gebeurde op 7 oktober:
Niet alleen Hamas, maar ook terreurbeweging Palestijnse Islamitische Jihad deed mee aan de aanslag. Maar volgens Amnesty speelden andere gewapende Palestijnse groepen een veel kleinere rol dan Hamas.
Huizen geplunderd
Behalve gewapende mannen in militaire kleding was er ook een grote groep ogenschijnlijke burgers Israël binnengetrokken op 7 oktober. Ze waren door het gat in het hek gekropen, volgens Amnesty al dan niet aangespoord door Hamas. Deze honderden Palestijnen worden verantwoordelijk gehouden voor het plunderen van huizen in Israël.
De aanval op 7 oktober wordt door Amnesty onderdeel genoemd van het al decennia durende gewapende conflict tussen Palestijnse groepen en Israël. De bezetting van de Palestijnse Gebieden en onderdrukking van het Palestijnse volk door Israël wordt in het rapport als context genoemd.
Het Internationaal Strafhof (ICC) had anderhalf jaar geleden al een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen drie Hamas-leiders, onder meer vanwege misdaden tegen de menselijkheid op 7 oktober. Alle drie zijn ze in de tussentijd door Israël gedood.
Genocide
Israël lanceerde een grootschalige oorlog in reactie op de terroristische aanval door Hamas. Amnesty kwam eerder tot de conclusie dat Israël daarbij genocide heeft gepleegd in Gaza. Die beschuldiging wordt door de Israëlische regering fel weersproken. Diverse mensenrechtenorganisaties, genocideonderzoekers en juristen noemen Israëls aanvallen op de Gazastrook eveneens volkerenmoord, in de rechtszaal is dat nog niet vastgesteld.
Onder anderen premier Netanyahu is gedagvaard door het ICC wegens gerichte aanvallen op burgers, maar de kans is klein dat hij zal voorkomen in Den Haag. Daarnaast heeft Zuid-Afrika een genocidezaak aangespannen tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ), dat eveneens in Den Haag is gevestigd. Die zaak loopt nog.
OM vervolgt PVV-Statenlid Van Tiggelen voor aanrijden van XR-activist
11 december 2025 16:02
Het Openbaar Ministerie gaat het Noord-Hollandse PVV-Statenlid Ronald van Tiggelen vervolgen voor het aanrijden van een demonstrant van Extinction Rebellion op 3 maart. Dat zegt de advocaat van de 67-jarige klimaatactivist.
Het OM bevestigt aan de NOS een 73-jarige man uit Zandvoort te gaan vervolgen, maar noemt zoals gebruikelijk geen naam. De leeftijd en woonplaats komen wel overeen met die van Van Tiggelen. Het Statenlid zelf heeft eerder spijt betuigd voor de aanrijding.
Van Tiggelen wordt vervolgd voor poging tot zware mishandeling, en voor mishandeling als dat eerste feit niet bewezen kan worden. Ook wordt hij verdacht van het verlaten van de plaats van een ongeval, het verstoren van een vergadering en voor gevaarlijk rijgedrag.
Hersenschudding
Het slachtoffer demonstreerde op 3 maart in Haarlem op de openbare weg bij het Provinciehuis. Daar reed Van Tiggelen haar aan. De vrouw moest naar eigen zeggen in het ziekenhuis verblijven met een lichte hersenschudding. Ook hield ze er een pijnlijke rug en knie aan over.
Het Statenlid zei later dat hij niet had geremd en niet was gestopt na de botsing, omdat hij naar eigen zeggen niet doorhad dat hij iemand had aangereden.
Van Tiggelen is een van drie PVV'ers in de Provinciale Staten van Noord-Holland. Daarnaast is hij fractievoorzitter van de PVV in de gemeenteraad van Zandvoort.
De zaak dient volgend jaar op 17 februari in de rechtbank van Haarlem.
Informateur Letschert: dat ik een buitenstaander ben, kan juist een voordeel zijn
11 december 2025 15:56
Het is vandaag de eerste werkdag van de nieuwe informateur, Rianne Letschert. Wie is deze politieke buitenstaander, die de derde ronde in deze lastige formatie moet gaan leiden?
Het was voor haarzelf ook een verrassing dat ze werd gevraagd om de volgende fase van de formatie te gaan leiden. "Toen ik het telefoontje kreeg zondagavond, reed ik net niet tegen de vangrail aan", zegt Letschert gisteren tijdens haar eerste persconferentie als informateur.
Ze heeft even getwijfeld voor ze 'ja' zei. "Dit is nou net zo'n vraag waarvan ik niet had gedacht dat die zou komen. En ik denk u allen niet, want meestal staan hier door de wol geverfde politici."
De bestuursvoorzitter van de Universiteit Maastricht heeft weliswaar een heel mooi cv, maar wat betreft politieke ervaring kan ze "niet in de schoenen staan" van haar voorganger, CDA-prominent Sybrand Buma, vindt ze zelf.
Bedankte voor ministerspost
Ze heeft nooit een politieke functie in Den Haag gehad. Al scheelde dat weinig. In 2021 is ze gevraagd om minister van Onderwijs te worden in het kabinet-Rutte IV, maar ze was toen net begonnen aan haar huidige baan en bedankte voor de eer.
In 2018 was Letschert betrokken bij de vorming van een nieuw college van burgemeesters en wethouders in Maastricht. In die zin heeft ze ervaring voor de opdracht die ze gisteren heeft gekregen.
Al is de lokale politiek "natuurlijk heel anders", ze zat destijds ook met uiteenlopende partijen aan tafel. Dat leidde tot een coalitie van de Senioren Partij Maastricht, CDA, VVD, D66, GroenLinks en SP.
Opdrachten van ministeries
Ze kreeg ook "mooie opdrachten" van onder meer de ministeries van Buitenlandse en Economische Zaken. "Dus dan krijg je echt wel wat mee."
Het gaat dan om haar aanstelling als voorzitter van het Nationaal Groeifonds, dat namens het kabinet 11 miljard euro investeert in projecten die moeten bijdragen aan het verduurzamen van de economie.
Ook maakte ze bijvoorbeeld deel uit van de vierkoppige commissie die onderzoek deed naar Nederlandse overheidssteun aan Syrische strijdgroepen.
Maar veel Haagse politieke bagage heeft ze dus niet. Of dat een voor- of nadeel is "gaan we op het einde misschien kunnen beoordelen", zegt ze.
CV Rianne Letschert
Volgens haar is haar "afstand van de Haagse politiek de reden waarom ze bij mij uitkwamen. Dus ik ga ervan uit dat het een voordeel is."
CDA-leider Henri Bontenbal refereerde daar vandaag ook aan. "Ik vind het wel verfrissend dat het iemand is van buiten Den Haag, maar wel met heel veel ervaring. Als je naar haar cv kijkt, dan is het iemand die dingen goed kan regelen en tot heel veel in staat is."
Actiegroep Klaas Dijkhoff
Critici wijzen erop dat de nieuwe informateur zich dit jaar heeft aangesloten bij de actiegroep Voor Ons Nederland van voormalig VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff en oud-VVD-campagnestrateeg Bas Erlings.
Dat is een soort denktank voor de "milde meerderheid", die zich tegen "populistische trucs" van "antidemocratische" partijen keert en daarmee geen neutrale club, vinden ze.
Letschert is het daar niet mee eens. Ze vormt met oud-ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers, oud-PvdA-leider Lodewijk Asscher en oud-D66-minister Robbert Dijkgraaf het comité van aanbeveling.
Maar dat zegt volgens haar "helemaal niks" over de manier waarop ze de komende tijd met partijen gaat praten. "Ik sta hier als informateur en dat betekent dat ik een neutrale rol heb."
Ze wil dan ook niet zeggen wat ze van het huidige politieke klimaat vindt. "Dat is niet aan mij. Ik heb enorm respect voor alle politici, die altijd klaar staan voor dit land, van welke ideologie ze ook zijn."
'Met iedereen praten'
En dat past ook bij de 'methode-Letschert' die ze wil gaan hanteren. "Wat ik de afgelopen jaren heb gedaan in meerdere rollen is scherp zijn op de inhoud, maar ook investeren in relaties. Dat ga ik proberen."
Dat betekent ook dat als JA21 wil aansluiten, haar deur openstaat, verzekert ze, al heeft dat nog niet de voorkeur van D66. "Ik ga vanuit mijn rol als informateur met iedereen praten."