Woonlasten passeren 1000 euro-grens: 'Begrotingstekort neergelegd bij huishoudens'
16 december 2025 10:14
Een gemiddeld huishouden in een koophuis betaalt komend jaar meer dan duizend euro aan gemeentelijke woonlasten. De onroerendezaakbelasting en afvalstoffenheffing komen dan gemiddeld op 1001 euro per jaar.
De Vereniging Eigen Huis (VEH), die opkomt voor de belangen van kopers, berekende dat aan de hand van een steekproef onder meer dan honderd gemeenten. De conclusie: de woonlasten stijgen komend jaar met 3,9 procent. Daarmee stijgen ze harder dan de inflatie.
Zoals altijd zijn er grote verschillen tussen gemeenten. In vijftien gemeenten dalen de lasten, maar in sommige plaatsen komt er op de onroerendezaakbelasting 25 of zelfs 40 procent bij. Een uitschieter is Alphen aan den Rijn, waar een huiseigenaar komend jaar 130 euro meer betaalt.
Een daling is er bijvoorbeeld in de gemeenten Renswoude, IJsselstein en Deurne. De grootste daler is Aa en Hunze, daar zijn huiseigenaren komend jaar 30 euro goedkoper uit.
Compenseren van tekort
Landelijk wordt de komende jaren fors bezuinigd op het gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten. Volgens VEH-directeur Cindy Kremer zien gemeenten de bui al hangen en proberen ze hun begrotingstekort te verhalen op huiseigenaren. "Gemeenten zien een tekort op zich afkomen en gaan nu alvast voorsorteren en compenseren door die gemeentelijke lasten te verhogen."
Gemeenten, en ook de provincies die toezicht houden op gemeentebegrotingen, sloegen al eerder alarm over 'ravijnjaar' 2026. Vanaf komend jaar moeten de Nederlandse gemeenten het met 2,4 miljard euro minder doen.
Knop waaraan gedraaid wordt
In 2025 begonnen gemeenten al met het dichten van dat gat. Toen stegen de woonlasten voor huiseigenaren meer dan dit keer. "De ozb is de knop waaraan gedraaid kan worden en dat doen ze dan ook."
Dat betekent ook dat de woonlasten al jaren "alle kanten op schieten", zegt Kremer. Vooral huishoudens die minder te besteden hebben, merken dat. "Gemeenten moeten middelen krijgen om hun taken uit te voeren, zoals bijvoorbeeld de bekostiging van de jeugdzorg. Dat moeten ze niet afwentelen op de huiseigenaar."
Privéarchief van schrijver Gronings volkslied na 80 jaar opgespoord
16 december 2025 10:02
Tachtig jaar na zijn dood is het privéarchief gevonden van de Groninger schrijver en dichter Gerhard Willem Spitzen, beter bekend onder het pseudoniem Geert Teis (1864-1945). Hij schreef in 1919 Grönnens Laid, het Groningse volkslied, Van Lauwerszee tot Dollard Tou. In de gemeente Stadskanaal is een theater naar hem vernoemd.
Op een paar foto's en tekeningen na was er tot nu toe weinig beeld van de dichter, totdat eind november zijn persoonlijk archief opdook bij zijn kleinzoon. Een belangrijke rol daarbij speelde Derk Bosscher, verslaggever bij RTV Noord.
Het proces werd in gang gezet op de 65e verjaardag van de Groningse cabaretier Bert Visscher. Bosscher ving daar een gesprek op tussen de jarige job en zijn impresario Eric Alferink. "Ze hadden het erover dat 'het archief' weer naar Groningen moest", zegt Bosscher. "Ik vroeg ze om welk archief het ging en het bleek dat van Geert Teis te zijn. Mijn mond viel open en ik bood direct aan te helpen."
Op zolder
Alferink is bevriend met Boudewijn Spitzen, de kleinzoon van Geert Teis. Daarom wist hij dat daar op zolder nog allerlei materiaal lag van de Groningse dichter.
Bosscher schakelde Jur Engels in, kenner van de Groningse taal en cultuur. "We zien hem als ons Gronings geweten", aldus Bosscher.
Het drietal reed naar het stadje Buren in de Betuwe, waar Boudewijn Spitzen woont. Net als zijn opa is hij een musicus: Spitzen schreef liedjes voor onder meer Liesbeth List en Ramses Shaffy.
Schooldiploma's, privéfoto's en zelfs de wandelstok van Teis kwamen van de zolder. "Dichter bij Teis ga je niet komen", zegt Engels. "Dit archief heeft tachtig jaar op zolder gelegen en nu krijgen we een kijkje in het privéleven van Geert Teis."
IJdeltuit
Volgens Engels wordt uit het archief duidelijk dat Teis "toch wel een ijdeltuit" was. "Er zijn veel foto's van Spitzen en zijn familie. En een heleboel diploma's, gedenkschriften, oorkondes en aktes. Het laat zien dat hij succesvol was." De foto's zijn ook bijzonder omdat ze zijn gemaakt in een tijd waarin nog niet veel mensen op de foto gingen.
Het materiaal is inmiddels ondergebracht bij Engels. Documenten en foto's gaan naar de Groninger Archieven. Wat met de objecten zoals de oorkondes, een wandelstok en een sigarenkistje gaat gebeuren, is nog niet duidelijk. Mogelijk komen die terecht bij het Streekhistorisch Centrum.
Vergrijzing zet door: voor het eerst meer ouderen dan jongeren in Nederland
16 december 2025 09:53
Voor het eerst telt Nederland meer 65-plussers dan jongeren tot 20 jaar, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Begin dit jaar waren er 3,72 miljoen jongeren tegenover 3,76 miljoen ouderen. Het CBS verwacht dat het verschil de komende decennia groter wordt.
Zo telt Nederland in 2070 naar verwachting 4,1 miljoen jongeren en 5,4 miljoen 65-plussers. Het aantal 80-plussers stijgt van ruim 900.000 dit jaar naar 2,1 miljoen in 2070. In diezelfde periode stijgt het aantal 99-plussers vermoedelijk van ongeveer 4400 naar ruim 38.000.
Zorgen over vergrijzing
Dat Nederland steeds meer ouderen telt, is te danken aan de stijgende levensverwachting. Ook worden er steeds minder kinderen geboren. In 2002 waren er voor het laatst ruim 200.000 geboortes. Ter vergelijking: vorig jaar kwamen 166.000 kinderen ter wereld.
De gevolgen van de vergrijzing zijn groot. Deskundigen maken zich bijvoorbeeld zorgen over personeelstekorten als er meer gepensioneerden dan werkenden zijn. De personeelstekorten in de zorg stijgen de komende jaren verder, terwijl in de toekomst steeds meer mensen zorg nodig hebben.
Het CBS voorspelt dat Nederland in 2070 20,6 miljoen inwoners telt, maar benadrukt dat er veel onzeker is. Zo hangt de groei af van migratie, of de levensduur met dezelfde snelheid blijft stijgen en of het aantal kinderen dat mensen gemiddeld krijgen gelijk blijft.
De afgelopen jaren groeide de bevolking vooral door migratie. Het CBS verwacht dat de migratie de komende jaren iets afneemt en dat de emigratie toeneemt, doordat een deel van de immigranten na een aantal jaren weer vertrekt.
Nettoloon volgend jaar omhoog door belastingmaatregel, vooral bij minimumloon
16 december 2025 09:30
Werknemers van wie het loon volgend jaar gelijk blijft, houden in 2026 meer geld over dan dit jaar. Dat blijkt uit berekeningen van salarisdienstverlener ADP. Iemand met een modaal salaris van 3704 euro (bruto) ontvangt elke maand 26 euro meer.
Dat heeft te maken met de nieuwe belastingmaatregelen. Het belastingtarief in de eerste schijf daalt van 35,82 naar 35,75 procent. Vooral mensen die het minimumloon verdienen, gaan erop vooruit. In de berekeningen van ADP is ook rekening gehouden met de stijging van het minimumloon per 1 januari. Dat wordt 14,71 euro per uur.
Mensen met een bruto maandsalaris tussen de 1000 en 2000 euro gingen er dit jaar op achteruit. Onder meer parttimers en jongeren die het minimumjeugdloon verdienen, waren elke maand zo'n 30 euro meer aan belasting kwijt.
Tegemoetkoming
Het leek erop dat ze er komend jaar nog verder op achteruit zouden gaan, maar door een correctie op het belastingplan gaan zij er in het nieuwe jaar toch op vooruit vergeleken met 2025. Ze houden netto wel minder over dan in 2024.
Ook werknemers die vallen onder de cao Aan de slag en de cao Sociale Werkvoorziening zijn er dit jaar op achteruitgegaan vergeleken met 2024. Ter compensatie ontvangen zij eind dit jaar een tegemoetkoming van de werkgever.
Meer pensioen
In 2026 krijgen gepensioneerden netto ook meer pensioen. Mensen met een aanvullend pensioen van bruto 1000 euro per maand krijgen netto 5 euro meer. Wie een aanvullend pensioen heeft van 1500 euro gaat er 7 euro op vooruit.
Deze netto stijging komt door de daling van de premie voor de bijdrage Zorgverzekeringswet. Ook de lichte daling van het tarief in de eerste belastingschijf draagt bij aan de stijging van het netto pensioen.
'Hallucineren' woord van het jaar: nieuwe betekenis door chatbots
16 december 2025 07:00
'Hallucineren' is gekozen tot het Van Dale Woord van het Jaar 2025. Het is geen nieuw woord, maar volgens hoofdredacteur Ton den Boon van De Dikke Van Dale staat het woord voor een bepaalde trend in het afgelopen jaar.
Hij doelt daarmee op een nieuwe betekenis van het woord: het 'hallucineren' van chatbots als ChatGPT en Gemini. In dat verband betekent het: informatie verstrekken die niet op (betrouwbare) data is gebaseerd en die daarom onnauwkeurig of volstrekt onjuist is.
De uitgeverij voegde de nieuwe betekenis van hallucineren dit jaar toe aan de Dikke Van Dale. Volgens Van Dale werd die dit jaar gangbaar "dankzij de brede inburgering van AI-toepassingen, zoals ChatGPT en Gemini".
'Weerspiegelt belangrijke ontwikkeling'
Chatbots maken gebruik van generatieve taalmodellen en hebben veel invloed, zegt Den Boon: "We hebben gezien dat kunstmatige intelligentie (AI) is doorgedrongen tot in de diepste vezels van de samenleving."
Volgens de woordenboekuitgever weerspiegelt het woord een belangrijke ontwikkeling in de samenleving en in de taal: "Immers, AI-toepassingen gebruiken ook zelf taal om gebruikersvragen te beantwoorden, 'zeggen' soms dingen die onjuist zijn en beïnvloeden zo onze woordenschat".
Woord van het Jaar in de afgelopen jaren
Wekdienst 16/12: Zelensky in Den Haag • Commissie komt met nieuw plan voor verbrandingsmotor
16 december 2025 06:40
Goedemorgen! De Oekraïense president spreekt vandaag de Tweede Kamer toe en de Europese Commissie komt met nieuwe plannen voor de verbrandingsmotor in nieuwe auto's.
Eerst het weer: vandaag schijnt de zon geregeld, maar zijn er ook wolkenvelden waaruit lokaal een enkele bui kan vallen. Bij een zwakke of matige zuidenwind wordt het 9 tot lokaal 13 graden.
Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.
Wat kan je vandaag verwachten?
Wat heb je gemist?
De daders van de aanslag op een joods festival in Sydney zijn vorige maand naar de Filipijnen gereisd. Waarvoor de twee in het land waren is niet bekendgemaakt, maar volgens de Australische zender ABC kregen ze daar een gevechtstraining.
De politie bevestigde op een persconferentie dat de aanslag geïnspireerd was door Islamitische Staat. In de auto van de daders zijn onder meer zelfgemaakte IS-vlaggen en explosieven gevonden. Bij de aanslag op Bondi Beach kwamen zestien mensen om het leven, onder wie een van de twee schutters.
Ander nieuws uit de nacht:
En dan nog even dit:
Na jaren van niet-aflatende inzet voor het Nederlands handbalteam beëindigden Estavana Polman en aanvoerster Lois Abbingh gisteren hun interlandcarrière. Dat deden ze een dag na het verloren duel met Frankrijk, waarmee Oranje brons misliep op het WK in eigen land.
Tegen de NOS lichtten ze hun besluit toe:
Fijne dag!